Wolfgang Hansson
Një nga nën-qëllimet e Putinit me luftën është krijimi i një krize refugjatësh që mund të bëjë që vendet e BE-së të bien në duart e njëri-tjetrit.
Por këtë herë presidenti rus duket se e ka llogaritur gabim. Deri më tani, Evropa ka arritur të çarmatosë armën e refugjatëve.
Agjencia e OKB-së për refugjatët UNHCR deklaron se më shumë se gjysmë milioni ukrainas janë larguar nga vendi deri më tani pas shpërthimit të luftës. Vetëm në 24 orët e fundit janë larguar më shumë se njëqind mijë.
Disa qindra mijëra të tjerë po ikin në brendësi të vendit. OKB-ja vlerëson se rreth 4-5 milionë njerëz mund të ikin.
Gjenerimi i një fluksi maksimal refugjatësh është një nga efektet që Putin dëshiron të krijojë me luftën e tij. Kjo mund të jetë një arsye pse lufta deri më tani ka ecur në valë. Ditët e sulmeve intensive janë pasuar nga një qetësi mashtruese që u ka dhënë njerëzve mundësi të largohen nga shtëpitë e tyre.
Efekti i frikës duket se është pjesë e taktikave ruse. Putini e di se karvani 64 kilometra i gjatë i tankeve dhe automjeteve ushtarake disa milje larg Kievit do të jetë qartë i dukshëm në imazhet satelitore.
Një efekt që Rusia shpreson është se njerëzit do të kenë frikë nga vetë pamja dhe do të ikin në vend që të qëndrojnë në shtëpitë e tyre dhe ndoshta do të bëhen pjesë e një rezistence civile.
Putini gjithashtu shpreson të përdorë refugjatët si një armë kundër Evropës.
Jo më shumë se pak muaj më parë , diktatori i Bjellorusisë, Aleksandër Lukashenko, importoi refugjatë nga Lindja e Mesme, të cilët më pas i kishte transportuar në kufirin me Poloninë, shtetin e NATO-s.
Rritja krijoi një krizë mini-refugjatësh në të cilën Polonia, me përpjekje të mëdha ushtarake, i pengoi refugjatët të kalonin kufirin.
Refugjatët nga Ukraina shpërngulen në Poloni.Foto: Tregon Kryeziu / AP
Testuar armën e refugjatëve
Nuk e dimë me siguri se çfarë e bëri Lukashenkon të tentojë të destabilizojë Poloninë dhe BE- në në këtë mënyrë , por dyshimi është i fortë se ai ka vepruar ose në emër të Putinit ose me kujtimin e mirë të presidentit rus.
Rusia ka testuar më parë të njëjtën gjë në një shkallë më të vogël kur hapi pikat kufitare në veri të Norvegjisë dhe Finlandës për refugjatët në 2015-16. Shtetet e Bashkuara kanë akuzuar më parë Rusinë për përdorimin e refugjatëve si armë, duke përfshirë edhe bombardimet e saj në Siri.
Për Putinin, kriza e refugjatëve në Bjellorusi ishte një kujtesë e bombës së mundshme me sahat që çështja e refugjatëve ende paraqet brenda BE-së. Pavarësisht se kanë kaluar shtatë vjet nga kriza e madhe e refugjatëve në vitin 2015, BE-ja nuk ka arritur të bashkohet për një politikë të përbashkët për refugjatët. Disa vende nuk duan të pranojnë fare refugjatë dhe shumë pranojnë vetëm një numër shumë të kufizuar.
Pra, duke dërguar qindra mijëra, ndoshta miliona ukrainas në kufijtë e Evropës, Putin shpreson të krijojë një mosmarrëveshje të re të hidhur midis vendeve të BE-së. Ndarja e BE-së zvogëlon aftësinë e Bashkimit për të mbajtur frontin e bashkuar kundër Rusisë.
Por deri më tani Putin duket se e ka llogaritur gabim efektivitetin e armës së refugjatëve.
Polakët befasojnë
Sepse në vend të ndarjes së BE-së, fluksi i refugjatëve deri më tani ka pasur të njëjtin efekt unifikues në Union si agresioni rus kundër Ukrainës në përgjithësi.
Fluksi i madh i refugjatëve, 350 mijë deri më tani sipas UNHCR-së, ka ardhur për ironi në Poloni. Një nga vendet që gjatë krizës së refugjatëve nuk donte të priste fare azilkërkues. Tani ukrainasit priten me krahë hapur.
Polakët lëvizin drejt kufirit për të marrë të arratisurit, të cilët më pas i mbulojnë shtëpitë e tyre.
Dje, kryeministri polak u ndje i detyruar t’i bënte thirrje popullatës që të ndalonte dërgimin e ushqimeve dhe veshjeve në kufi. Autoritetet dhe organizatat e ndihmës nuk janë në gjendje të marrin më shumë. Për të përdorur gjuhën e Reinfelt, polakët kanë “hapur zemrat e tyre” në një mënyrë që pakkush e mendonte të ishte e mundur.
Moldavia, Hungaria, Rumania dhe Sllovakia po pranojnë gjithashtu refugjatë ukrainas të luftës pa hezitim. Më shumë nga ato vende që kundërshtuan me kokëfortësi BE-në futjen e një rishpërndarjeje të detyrueshme të refugjatëve për të zvogëluar barrën e flukseve normale të refugjatëve.
Nuk ka kampe
Një shpjegim është zemërimi dhe solidariteti i shkaktuar nga sulmi i paprovokuar rus. Një tjetër është se është një vend fqinj në Evropë ku gjuha nuk përbën një pengesë të madhe.
Të gjithë e kuptojnë se ata që tani po ikin po e bëjnë këtë për shkak të tmerreve të luftës dhe jo për arsye ekonomike.
Fakti që nuk kemi parë ndonjë kamp të madh refugjatësh të ndërtuar në kufi, është për faktin se shumë nga ukrainasit që ikin kanë të afërm dhe miq në vendet fqinje ku mund të kenë mbrojtje për momentin.
Kjo nuk është një krizë refugjatësh si ajo që pamë në 2015. Shumë pak ukrainas kanë kërkuar deri më tani azil politik. Shumica e njerëzve shpresojnë të jenë në gjendje të kthehen në shtëpitë e tyre së shpejti.
Shumë familje janë ndarë në kufi kur burrave u thuhet se duhet të qëndrojnë dhe të luftojnë. Gratë dhe fëmijët më pas preferojnë të qëndrojnë në vendet fqinje me shpresën e një ribashkimi të shpejtë në vend që të shkojnë në vende më larg, për shembull në Suedi.
Por nuk ka asnjë garanci që pritja bujare që shohim sot do të jetë. Sa më shumë refugjatë të vijnë, aq më i madh është tendosja mbi vendet fqinje dhe Evropën në tërësi. Ndoshta ka një pikë dhimbjeje diku.
Një faktor tjetër është kohëzgjatja e luftës. Nëse lufta zgjat me muaj dhe vite, qëndrimi miqësor ndaj refugjatëve rrezikon të gërryhet.
Por të paktën në afat të shkurtër, plani i Putinit ka ngecur.
Një grua dhe një fëmijë largohen nga Sievierodonetski Luhansk në një autobus.Foto: Vadim Ghirda / AP
Nga: Wolfgang Hansson
AL in Sweden. 