Braçja…

Nga Edison Ypi.

Kompania ishte vendosur atje ku fushën e aviacionit dhe lagjen Çole të Vlorës e ndante një kanal i zbuluar plot miza e mickonja që përcillte në det të pëgërat e vlonjatëve.
Kalimi rrëzë atij kanali dhe jo nga ndonjë shteg më i paqëm i të dashururve vlonjatë që shkonin të bënin qef tek pishat në breg të detit, bashkë me shprehjet “burr motre” dhe “qivja udhët”, për Burhan Kalanë, Kamber Kapidanin, Agron Nallbanin, Diogjen Revelin, Maks Dashin, dhe mua, mbetën mistere që nuk u zbërthyen kurrë.
Bateria kundërajrore me 6 topa kinezë kalibër 57, ishte njëra nga disa të tilla, që, siç thoshte propaganda kurviste, “mbronte Vlorën nga sulmet ajrore të NATO-s dhe Traktatit të Varshavës”.
Unë dhe Braçja nuk bënim stërvitje, nuk mbanim pushkë, kundragaz, helmetë. Ne punonim në prapavijë, unë tornitor, Braçja murator. Aspak si favor. Thjesht sepse mes ushtarëve s’kishte të tjerë.
Braçja nuk kishte asnjë mik, nuk fliste me askend. Braçja rrinte gjithë kohës në një heshtje dhe vetmi sa krenare dhe kërcënuese aq dhe të urtë e të butë, çka Braçen e bënte të mistershëm, të largët, të paarritshëm.
Braçja ishte skraparlli nga “Tre Avgatë”. Gjyshja ime ishte skraparlleshë nga Veleshnja. Ishte ndoshta kjo afërsi gjeografike arësyeja që i vetmi me të cilin Braçja bënte pak muhabet isha unë.
Mua nuk më vinin të bëja roje. Kisha një kushuri që stërviste diversanta në Gjermani. Nuk kishin besim. Më konsideronin armik.
Braçja më kishte thënë se kishte një xhaxha të pushkatuar. Por meqë Braçja vinte nga një fshat i thellë, mesa duket nuk i jepnin rëndësi, dhe Braçen e vinin ndonjëherë të bënte roje, te depot e karburantit, magazinat e municioneve, natën rretherrotull kapanonit etj.
Kur i thoshin Braçes të bënte roje, Braçja bëhej keq, sëkëlldisesj, sëmurej. Vinte më thoshte; Nuk jam unë për këto gjëra. Unë jam çoban që ruaj bagëtinë, dal livadheve, dëgjoj këngët e zogjve, fëshfërimat e pyllit, gurgullimat e përrenjve, dhe kam mësuar nga babai ca ustallëqe, të bëj gardhe, mure, suvara, tavane. Armët e mia janë sqepari, mistria. Ja kjo është koburja ime. Dhe më tregonte sqeparin që e mbante gjithë kohës ngjeshur në brez, si ngjishet koburja, me bishtin ngulur në rripin e mesit. Nuk i dua armët. Dua veglat. Pushka vret. Sqepari ndërton.
Aman o Braçe, i thosha, aman mos bëj naze se do marrësh veten më qafë me këto lakra që ke në kokë. Nuk po të them të bëhesh revolucionar, marksist, leninist, stalinist, maoist. Po të them të përmbahesh pak. Më vunë edhe mua një herë të bëj roje rrëzë një kanali te ca depo. Me pushkë në krah dhe helmetë në kokë gjithë natën fërshëlleva “Il cuore è uno zingaro” dhe “Sympathy”. Duke fërshëllyer e duke hequr e vënë grrap-grrup shulin e pushkës për ta parë si funksiononte mekanizmi i vetmbushjes, më humbi një fishek, se ku më ra në errësirë. Nuk u lodha ta gjeja. Nuk i dhashë asnjë rëndësi ku humbi 1 fishek, kur në Qafë të Koçiut te depot e repartit kishte miliona fishekë. Mirpo problemi s’kishte qënë sasior. Të nesërmen u bë nami. Nisën të bëhen pandehma të frikëshme; Në dorën e cilit armik ka rënë ai fishek ? Për çfarë qëllimi do përdoret ? Shpëtova nga burgu duke bërë rolin e budallait. Mësoje dhe ti Braçe rolin e leshkos, dhe leri nazet se do gjesh belanë.
Nuk bindej Braçja. Nuk lodhem të punoj papushim ditë e natë, thoshte, ama dërrmohem sa për 1 vit punë po të bëj 1 orë roje. Gjatë atyre 4 orëve që më vënë të bëj roje për të ruajtur pa e ditur se çfarë nga nuk e di se cili armik, mund të ngre një faqe muri, mund të gatuaj 1 metër kub llaç, mund të mbuloj me tjegulla gjysëm çatie, ose plot gjëra të tjera. Po vazhduan kështu për tre vjet që do rri këtu, me aq orë roje sa do bëj do ndërtoja në fshat kushedi sesa shtëpi, stalla, depo, magazina. Tmerrin më të madh e provoj kur më vënë të bëj roje mbi Vendkomandë.
Vendkomanda ishte një si biçim salle gjysëm nën tokë gjysëm mbi tokë në sheshin para kapanonit të fjetjes. Brenda saj rrinin dy telegrafista që merrnin e jepnin urdhëra. Vendkomanda mbulohej nga një terracë betoni nja dhjetë metra e gjatë pesë metra e gjërë. Mbi terracën e Vendkomandës rrinte natë e ditë një roje me pushkë në krah, helmetë në kokë, dylbi varur në qafë. Ky roje që ndërrohej çdo tre ose katër orë, duhej të vëzhgonte qiellin dhe të lajmëronte kur të afrohej ndonjë avion armik, pra një çmenduri e pashoqe.
Ishte ora nja dhjetë paradite. Na kishin mbledhur tek “Dhoma e Kulturës” për të bërë atë që e quanin “Ora e edukimit politik”. Komandanti i kompanisë, një vlonjat faqekuq me një shëndet tipik prej makaronash ushtrie me emrin Nasho rrihte të tërhiqte vëmendjen e të përgjumurve të uritur për rrezikun ushtarak imperialisto-revizionist. Fol e fol Nashua, kur u dëgjua një goditje e shkurtër, një “gup” e mbytur. Hyri pa trokitur njëri nga telegrafistat e Vendkomandës. J’u afrua Nashos i tha diçka në vesh. Dolën të dy jashtë duke u kujdesur të mbyllnin derën.
Pas nja gjysëm ore u muar vesh çfarë kishte ndodhur.
Braçja kishte nja tre orë që rrinte roje mbi terracën e Vendkomandës. Pak minuta para se ta mbaronte shërbimin e rojës, të zbriste nga terraca, të ngjishte sqeparin në brez dhe të vazhdonte punën, kishte mbështetur qytën e pushkës mbi beton, grykën në zemër, dhe e kishte shkrepur pushkën. Plumbi kishte përshkuar kapotën, gjimnastorkën, bluzën, lëkurën, i kishte shpartalluar zemrën. Pra Braçja ishte nisur t’i binte fyellit i qetë mes livadheve të Parajsës, ku ndoshta ka Skrapar e Përmet, por jo NATO dhe Traktat Varshave.
Atë pasdite 30 a 40 ushtarët e kompanisë i morën në spital për të dhënë gjak për Braçen. Mua jo. Mua nuk më thirrën. Gjaku im nuk u duhej as për Braçen me xhaxha të pushkatuar.
Ngjarja e kobshme kaloi e shurdhët sikur nuk kishte ndodhur asgjë.
Pas ca ditësh u muar vesh se Braçja kishte vdekur në vend me kraharor të shqyer.
Pse morën gjak për një të vdekur ?
Kjo pyetje shkaktoi një habi të frikëshme që na mbajti pezull disa muaj.
Një mjek vlonjat që vinte në atë repart për të bërë Zbor, një ishullar i provincës që fliste nën zë për libra dhe kanconeta, sipas të cilit, jeta pa lexuar të paktën dhjetë romane, pa ditur t’i bijesh një vegle muzikore, pa pasur një dashnore, nuk është jetë por ferr, ma zbuloi misterin e marrjes së gjakut.
Në spitalin e Vlorës, tha mjeku, vjen mesatarisht nga një “Braçe” në muaj. Pavarësisht nëse mbijeton apo vdes në çast, shokëve apo familjarëve të çdo “Braçe” të vetvrarë u merret gjak. Kjo, sepse, që një “Braçe” i vetgoditur të mbijetojë, nuk mund të pritet të vijë gjaku i shokëve që vonon disa orë. “Braçes” që s’ja kishte qefi të bënte roje dhe preferoi t’i binte fyellit anës lumenjve të Xhehenetit i dhamë gjakun e një “Braçe” të mëparshëm që j’u shemb mbi kokë tuneli në një repart tjetër. Gjakun që ua morëm shokëve të mikun tënd “Braçe” do ta ruajmë për “Braçen” e ardhshëm. Me braçera dhe gjakra punon e do punojë në jetë të jetëve, jo vetëm spitali i Vlorës, por të gjitha spitalet e kësaj llaftarie me emrin Shqipëri.

mapo 30 nëntor 2015

Kam lindur në një qytezë të vogël në zemër të Shqipërisë. Ishim familje e qetë, të dy prindërit kanë punuar në shtet dhe ne ishim katër fëmijë. Nuk është se kemi qenë shumë rehat, por as keq nuk kemi qenë. Unë isha e dyta e fëmijëve. Motra e madhe është kujdesur jo vetëm për mua, por edhe për vëllain e motrën që janë pas meje. Jo vetëm për faktin që prindërit ishin punë, por ajo besoj i ka ngjarë mamasë që është infermiere dhe bëhet copash për të tjerët. Pavarësisht fatkeqësive që i ranë mbi krye, apo emrit të tmerrshëm që kanë infermieret e mjekët në Shqipëri për shkak të korrupsionit, mamaja ime nuk meritoi të kalonte gjithë këto tmerre. Mamaja ime është infermiere në maternitet dhe, jo pse është mamaja ime, por e them me siguri që është shpirt njeriu. Këtë e thotë gjithë qyteti.
Motra e madhe jo vetëm u kujdes për ne të tre më të vegjlit, por edhe ishte e shkëlqyer në shkollë dhe arriti të shkonte në shkollë të lartë. Prindërit, me shumë vështirësi ekonomike, i paguan shkollën dhe janë të lumtur me arritjet e saj. Unë, pa mbaruar shkollën e mesme, u dashurova me një djalë që banonte jo shumë larg nesh. Këtu do të fillonte fatkeqësia ime dhe e familjes sime.
Vëllai ishte dhjetë vjet më i vogël se unë, ndërsa motra tjetër, ëmbëlsira e shtëpisë, ishte dymbëdhjetë vjet më e vogël. Ndërkohë që motra e madhe shkoi në shkollë të lartë, unë isha në gjimnaz dhe isha nxënëse mesatare, vëllai ishte në kopësht, kurse motra e vogël, në çerdhe. Këta i çoja unë në mëngjes dhe i merrja në orën katër. Më pas, ktheheshin prindërit e mi dhe kujdeseshin ata. Unë bëja sikur mësoja, por në fakt, ëndërroja për djalin që më vinte pas rrugës për në shkollë e më dërgonte letra të ndryshme me shoqet e mia. Ëndrrat e mia merrnin udhët gjithë pasditen. Kisha parë shumë filma e me sytë mbyllur isha shumë e zonja të ëndërroja gjithë pamjet dhe vendet më të bukura ku “shëtisnim” kapur përdore unë dhe i dashuri im, Astriti.
Ëndrrat nuk zgjatën shumë, sepse pas lutjeve të shumta të Astritit, u binda të bëhesha e dashura e tij. Astriti vinte të më merrte me makinë prapa oborrit të shkollës dhe xhiroja jonë mbaronte diku në një rrugë qorre. Nuk ishin shëtitjet e ëndrrave të mia në vendet e bukura, por ishin takime mes puthjesh e përkëdheljesh të shumta dhe mua më pëlqenin. Fjalët e ëmbla më vinin si ujvarë në vesh e më çonin në qiellin e shtatë.
E kisha vendosur që në atë kohë kur isha gjashtëmbëdhjetë vjeçe: Do martohesha me Astritin sapo të mbaroja shkollën e mesme! Nuk mund të duroja ta takoja kështu, vetëm dy herë në javë. Por Astriti, si profesionist, e kishte menduar edhe këtë… Ai tha se babai im kishte bërë një sherr me babain e tij para shumë vitesh dhe se ata nuk do të ishin dakord që ne të martoheshim bashkë.
– Kam frikë se prindërit e tu nuk do të jenë dakord që ne të dy të martohemi. Ata janë grindur keq me njëri-tjetrin. S’e di si do t’ia bëjmë që të vijmë të të kërkojmë në shtëpi.
– Po do pajtohen, – thosha unë, – sepse do jem unë në mes të këtij muhabeti. Babait do t’i them që unë të dua të ty dhe ai s’ka shanse të jetë kundra.
– Po sikur të ikim? Hajde me mua dhe i çojmë fjalë nëpërmjet një kushëririt tim që e njeh babain tënd. Thjesht, u themi që ne jemi martuar dhe më vonë ai do të të pranojë. Kështu, do shkosh e do vish sa herë të duash. Pastaj, sa për fillim, të dua vetëm për vete, nuk do të kesh kohë as të shkosh te prindërit, asgjëkundi, të dua vetëm në shtratin tim. Nuk më pëlqen t’i lutem edhe atij, boll t’u luta ty… – thoshte e më guduliste, më bënte për të qeshur.
Kishim një vit e gjysëm që ishim të dashuruar dhe sigurisht, si adoleshente vetëm shtatëmbëdhjetë vjeçe, siç isha, u binda. Më kishte folur shumë shpesh në takimet tona për Italinë e vendet e tjera të Europës. Sa mirë ishte e jetohej atje! Ai më tha që do të iknim në Itali sa për fillim e pastaj do të kalonim në Gjermani, te djali i xhaxhait të tij. E vendosëm që ai do të fliste me një shokun e tij që merrej me kalimin e shqiptarëve klandestinë për në Itali.
– Është më mirë të presim të ikim me traget. Ndoshta është pak më shtrenjtë, por më e sigurtë – më thoshte. Të gjitha këto që më thoshte më jepnin sigurinë që ai më donte dhe do të isha vetëm e tija, derisa në takimin e ardhshëm, më tha:
– Me traget, as që bëhet fjalë. S’kam ku t’i gjej gjithë ato para për të dy. Vetëm nëse iki unë një herë e pastaj të çoj lekët e të vish ti vetëm, por nuk dua që ti të udhëtosh vetëm.
Edhe unë u tremba nga ideja e udhëtimit vetëm. – Më mirë bashkë, – i thashë dhe kështu u vendos që të martën (pas katër ditësh), do të më tregonte me letër vendin dhe orën ku do takoheshim që të iknim.
Letra erdhi dhe unë zgjodha rrobat më të bukura që të ikja të nesërmen. Do të ikja direkt nga shkolla. Pasi çova motrën në kopësht dhe vëllain në shkollë (ai ishte rritur, ishte në klasën e parë) i putha fort e fort të dy dhe ika në vendin e takimit e jo në shkollë.
Astriti më priste aty, i qeshur, por jo si gjithmonë. Hipa në makinë dhe u nisëm. Më tha se ndoshta do të na duhej të rrinim një natë te kushëriri i tij, në varësi se si do të ishte deti se gomonia nuk nisej në çfarëdolloj moti.
Isha e lumtur që isha me të, por kisha edhe një ndjenjë të tmerrshme frike se çfarë më priste. Mendoja se më donte dhe kisha besim tek ai, por edhe histori nga më të shumtat që u kishin ndodhur vajza të tjera, kisha dëgjuar. Kur arritëm në një ndërtesë që e lexova se ishte hotel, hymë në një dhomë. Aty, bëmë dashuri dhe ai më tha:
– Kjo është hera e fundit që bëj dashuri me ty, sepse tani e tutje ti do të punosh për mua e për shokët e mi…
U tremba e nuk arrita të mendoja për atë që më tha. Lotët m’u mblodhën menjeherë në sy dhe i thashë të më përsëriste dhe një herë ato që më tha, por nuk kishte më kohë për përsëritje apo për sqarime. Sapo ai u vesh, në dhomë erdhën dy djem të tjerë që më zgërdhiheshin si djaj. Ndërsa ata filluan të përvishnin mëngët dhe të më qëllonin, lotët më rridhnin dhe përpiqesha të kujtoja çfarë më kishin thënë për Astritin. Askush nuk më kishte thënë që ai ishte halabak rrugësh, askush nuk më kishte dhënë përshtypje të këqija, i njihnim prej vitesh në qytet. Ndërsa përpiqesha të mbahesha nga goditjet që më vinin njëra pas tjetrës, njëri nga dy djemtë doli jashtë bashkë me Astritin. Tjetri u zhvesh dhe më përdhunoi. Nuk më linte as të nxirrja frymë e jo më të ulërija. Kështu vazhdoi radha, nuk e di edhe me sa djem. Më duket se të nesërmen më vunë në skaf dhe e kuptova që kisha përfunduar në semafor.
Sa herë që kundërshtoja apo sillesha “keq” me klientët, dhuna ishte e pamëshirshme. Jeta ime vazhdoi në këto kushte edhe për shtatë vjet të tjera. Pas shtatë vjetësh, “eksperienca në punë” më kishte mësuar të sillesha me çdo lloj tipi. Arrita të bindja shefin të kthehesha një herë në shtëpi, i premtova që do të kthehesha dhe ashtu ndodhi. Kushti që unë do të kthehesha në punë, ishte siguria e jetës së vëllait tim. Nëse unë do të bëja ndonjë budallallëk e do të tregoja, ata do të vrisnin vëllain tim.
Erdha në shtëpi pas kaq kohësh. Prindërve u thashë që isha martuar me një gjerman dhe se jetoja në Veri të Italisë. Ata nuk dinin të më besonin apo jo, por u tregova shumë bindëse, që të mos u shtoja më brengë. Ndenja një muaj në shtëpi. Prindërit ishin të lumtur se isha gjallë, por tashmë u bënë kuriozë të njihnin edhe dhëndrrin.
– Po pse s’na lajmërove që ishe gjallë të paktën? – më thoshte im atë. – Nuk dinim a të të qanim a çfarë të mendonim për ty.
Një natë, kur mendova që motra e madhe me fëmijët dhe vëllai e motra e vogël kishin fjetur, fillova të flisja me prindërit. E kisha detyrim për ta t’u tregoja pak fare se ç’më ndodhi, por në fund do ta zbukuroja historinë.
– Ba, në fillim kam punuar në semafor, sepse djali i B. ZH, i dyti, Astriti, më premtoi se do të martohej me mua dhe më degdisi të punoja si prostitutë. Më pas, u njoha me burrin tim. Ai më largoi prej andej dhe tani jam mirë. Harroje këtë histori, – i thashë, – tashmë ka mbaruar. Të betohem që jam shumë mirë.
Të dy, babai dhe ime më, u zverdhën, ndërkohë që u hap dera e kuzhinës.
– Astriti të ka çuar në semafor? – dëgjova të vinte një zë që na trembi të treve.
– Jo, nuk është e vërtetë, – i thashë, – unë jam martuar qysh në fillim dhe nuk kisha asnjë numër telefoni që t’ju lajmëroja. Deri tani kam pritur që të bëhem me dokumente, prandaj s’kam ardhur dot as vetë. – u përpoqa ta ngatërroja historinë.
– E dëgjova të gjithën, – më tha vëllai, – e dëgjova shumë qartë. Astriti, ai me aty sytë tinëzarë që më shmanget kudo ku më sheh në rrugë, ai është! Ah, motra ime, ti e di qyteti ynë shtatë pallate është gjithsej dhe njeriu këtu këto thashethemesh bën, “ky më pa kështu”, “ai ktheu kurrizin”, “x më tha…” ti e ke parasysh si ndodh se prej këndej ke dalë shtatëmbëdhjetë vjeçe.
Gjithë plani që kisha bërë më ishte përmbysur, prindërit filluan të qanin, vëllai shtrëngoi grushtat, tha edhe një herë “natën e mirë” dhe iku në dhomë.
Të nesërmen, ai hëngri mëngjes si gjithmonë dhe doli pa reaguar fare për çfarë kishte dëgjuar një natë më parë. Ne me prindërit po e shihnim me kujdes, por na u duk i qetë. Ajo qetësia e tij do të na merrte në qafë pas gjysëm ore. Vëllai kishte shkuar te lokali ku Astriti pinte kafenë e mëngjesit dhe ishte ulur direkt në tavolinë. Sigurisht, ai ka qenë me shokë, ndërsa vëllai im ishte vetëm, mes një tufe langonjsh. Si fillim, i kishte folur për një film që kishte parë një natë më parë, ndërkohë që i ishte afruar edhe më shumë, duke i hutuar shokët e Astritit.
– Kam ardhur të marr hakun e motrës sime, – kishte thënë në fund vëllai im dhe i kishte ngulur thikën. Në moment, shokët e Astriti ishin çuar dhe e vranë vëllain tim. Im vëlla vdiq aty, në lokal, ndërsa Astriti, vdiq pas dy orësh, në spital.
Në ato kushte, e mendova që isha e padëshiruar edhe për prindërit e mi. Menjëherë pas varrimit të vëllait, ika. Nuk doja të shkoja në polici e të më merrnin në pyetje. Kur u ktheva në Itali, sigurisht që më rrahën e më keqtrajtuan sepse u kisha prishur punë, pasi policia do të fillonte hetimet. Nuk më bëri përshtypje as dhuna e tyre, as asgjë që ndodhi më pas. Isha kthyer me një qëllim: Të merrja hakun e vëllait tim.
I njihja jo vetëm klientët me të cilët kisha kohë që punoja, por edhe klientët e shoqeve të mia. Për njërin, shoqet e mia më kishin thënë se ishte biseksual dhe ishte me SIDA. Vendosa t’i kërkoja shoqes sime ta zëvendësoja dhe ajo më porositi të kujdesesha, për shkak të virusit të tij. Kjo ishte ajo që doja, të merrja edhe unë virusin; ajo ishte mënyra më e mirë për t’u hakmarrë. Dhe ashtu ndodhi. Klienti më kërkoi edhe disa herë të tjera dhe tashmë isha e sigurtë se edhe unë isha me SIDA.
Pas gjashtë muajsh në Itali, erdhën dy vëllezërit e Astritit, me qëllimin e keqtrajtimit tim. Pas një dhune të tmerrshme, sigurisht që deshën edhe të kryenin marrëdhënie me mua. U solla shumë mirë, se kjo ishte pikërisht ajo që po prisja. Të njëjtën gjë bëra edhe me djalin e xhajes së Astritit dhe me djalin e tezes së tij. Për shumë pak kohë, unë infektova të gjithë meshkujt e mundshëm që kishin lidhje gjaku të afërta më Astritin.
Më pas, me klientët e tjerë, që nuk kishin lidhje me inatin tim, tregohesha e kujdesshme për dy vjet, derisa një ditë i tregova pronarit se ç’kisha bërë dhe arsyen pse e kisha bërë. Ai ishte shok i tyre, ndaj ishin i njëjti lloj ndryrësie. Më rrahën aq keq sa kam ndenjur për dy javë në spital. Atje më dhanë lajmin që për mua nuk ishte i ri, se isha e infektuar me SIDA. Tani jetoj pranë spitalit ku u diagnostikova sepse vazhdoj të marr ilaçet. Me prindërit kam folur vetëm një herë në telefon pas katër vitesh që vëllai im kishte vdekur.
– Ju mora vetëm që t’ju them se e kam marrë hakun e vëllait. Ata të katërt do të vdesin shumë shpejt, kanë tre vjet e gjysëm që janë të sëmurë, por nuk e dinë dhe të gjithë do të mbeten pa pasardhës se kushdo që të lindë tani, do të jetë i infektuar. Mos prisni më as telefonata nga unë. Nuk dua t’ju shkatërroj më shumë nga ç’ju kam shkatërruar.
Kjo ishte hera e fundit që i dëgjova zërin babait tim. Jetoj vetëm, duke pritur me padurim të bashkohem me vëllain tim që vdiq aq pafajësisht, aq i ri, vetëm për të vënë në vend nderin tim. Ai vuri në vend nderim tim sepse vrau Astritin.

Zhurnalexspress.com

Hije dyshimi dhe skandali rreth shkarkimit të befasishëm të kupolës së doganave, përjashtuar këtu drejtuesit e propozuar nga Lëvizja Socialiste për Integrim, të cilët janë imun ndaj çdo loje dhe furtune kryeministrore. Ndryshe nga sa u trumbetua se, shkarkimi i krerëve të doganave në të gjithë Shqipërinë erdhi pas dështimit në realizimin e të ardhurave në 10 mujorin e 2015 dhe thellimit të gropës në buxhet, e vërteta duket se është e kundërta. Pas reprezaljes në dogana fshihet nxitimi dhe paniku për të mbuluar gjurmët e kontrabandës së cigareve, gjurmë të cilat të çojnë drejtpërdrejt në kabinetin qeveritar. Në lojë mësohet se është sërish një anëtar i kabinetit qeveritar, i cili fshihet pas kontrabandës sistematike në dogana. Është ky ministër, për të cilin tashmë janë në dijeni kryeministri i vendit, ish-krerët dhe krerët aktualë të doganave, krimi ekonomik, autoritetet fqinje etj. Në rrethet politike dhe në botën e biznesit, ministri në fjalë quhet ndryshe edhe si ministri i kontrabandës së cigareve. Ka dyshime të forta se vala e shkarkimeve është diktuar pikërisht nga ky ministër, i cili e ka bindur kryeministrin për të bërë koka turku drejtuesit e doganave, për të mbuluar orkestruesin e vërtetë të kontrabandës së mallrave me akcizë, kryesisht cigareve. I gjithë rrethi i drejtuesve dhe zëvendësdrejtorëve duket se është bërë për të mjegulluar dhe sfumuar vetëm një shkarkim të rëndësishëm dhe vendimtar. Bëhet fjalë për Zamir Shtyllën, drejtorin e Departamentit Operativ Hetimor në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave ose siç quhet ndryshe Antikontrabanda. Të gjitha rrethanat, indiciet dhe konjukturat të çojnë në konkluzionin se shënjestra e vetme ka qenë Zamir Shtylla. Po kush është investuar kaq shumë për të larguar Zamir Shtyllën? Çfarë dinte Shtylla për ata që fshiheshin pas kontrabandës së cigareve? Zamir Shtylla është larguar vetëm se ra në gjurmët e ministrit kontrabandist. Ai u shkarkuar sepse nuk pranoi të mbulonte gjurmët e ministrit kontrabandist, përgjegjësi i vetëm për rrënimin e buxhetit. Ka zëra se Shtylla ka informuar edhe kryeministrin e vendit për skemën e kontrabandës dhe ministrin e implikuar. Dhe në vend që të bllokohej skema, është goditur vetë Zamir Shtylla.

Dy skemat e implikimit

Edhe sikur Edi Rama t’i ndryshojë tre herë në 24 orë drejtuesit e doganave, mosrealizimi i të ardhurave do të vijë vetëm duke u thelluar, për sa kohë ministri kontrabandist nuk ndalet. Dy janë mënyrat e përfshirjes së ministrit në kontrabandën e cigareve. Së pari, mbushja e magazinave me cigare para se të hynte në fuqi akciza e re në fillim të vitit 2015. Miliona euro i janë zhvatur buxhetit të shtetit me këtë skemë mafioze, e denoncuar publikisht edhe nga deputeti i Partisë Socialiste, Erion Braçe, kryetar i Komisionit të Ekonomisë. Skema e dytë lidhe me kalimin e mauneve në doganë me mallra akcize të padeklaruara, kryesisht cigare. Ka fakte kokëforta, ka dëshmi publike dhe të dhëna nga doganat greke për maunet me cigare, të cilat kanë kaluar pa u deklaruar në Kapshticë dhe Kakavijë. Kush ka forcën për të kaluar maune të tilla, të cilat kanë rrënuar buxhetin e shqiptarëve? A mundet disa doganierë të rëndomtë ta ndërmarrin një veprim të tillë? A mundet që krerët e doganave të të ngrenë traun? Nuk ka dyshim se pas kontrabandës së cigareve fshihet një dorë e fortë, dora e ministrit në fjalë.

Bilanci i kontrabandës

Kontrabanda e mallrave me akcizë, kryesisht i cigareve, ka rrënuar buxhetin e shtetit për vitin 2015, ndërsa po u kushton shtrenjtë taksapaguesve shqiptarë. Por sa është konkretisht kostoja e kontrabandës së mallrave me akcizë, kryesisht e cigares, e cila zë pjesën kryesore dhe më të madhe të të ardhurave nga doganat? Sipas të dhënave zyrtare, kontrabanda ka vijuar masivisht edhe gjatë muajve shtator-tetor të këtij viti, ndërsa gjasat janë se vazhdon edhe në këto momente. Për muajin shtator të vitit 2015, ishin planifikuar për t’u mbledhur në dogana nga mallrat me akcizë 4.4. miliardë lekë. Ndërkaq, të ardhurat për muajin shtator janë 3.5 miliardë lekë të mbledhura. Pra, mungojnë 1 miliard lekë ose 7 milionë euro. Në vitin 2014, për muajin shtator, janë mbledhur 4.4 miliardë lekë. Çfarë ka ndodhur vallë? A thua shqiptarët kanë lënë duhanin?!

Tetori, vijon kontrabanda

Një situatë më dramatike paraqitet për muajin tetor të vitit 2015, pra për muajin që sapo lamë pas. Për muajin tetor të vitit 2015, të ardhurat nga doganat, për mallrat me akcizë, janë 3.1 miliardë lekë. Për këtë muaj ishin planifikuar për t’u mbledhur 4.7. miliardë lekë. Kur në fund të muajve, realizimi i të ardhurave rritet, ka ndodhur e kundërta. Por sa para janë mbledhur në muajin tetor të vitit 2014? Në muajin tetor të vitit 2014 realizimi i të ardhurave është 4.8 miliardë lekë…..
Adriatik Doçi

Nga: Ilir SINANAJ

Jemi lodhur të gjithë me lajme politike me politikanë shqiptarë, qofshin të majtë, qofshin të djathtë. në pjesën më të madhe kemi vetëm deklarata të zbrazëta me fjalën “duhet” dhe folje të zgjedhuara në kohën e ardhme. Zgjedhjet e Forumit Rinor të Partisë Demokratike, përbëjnë një interes të veçantë për mua si gazetar por edhe si një ri i lodhur nga deklaratat e zbrazëta që kemi dëgjuar nga krerët e politikbërjes shqiptare, dhe jam përpjekur t’i ndjek. Them përpjekur se fatkeqësisht sepse debatet e kandidatëve demokratë nuk kanë marrë vëmendjen e duhur mediatike. Do të ishte e dobishme për publikun e gjërë një pasqyrim i mënyrës se si zhvillohet një debat midis politikanëve të rinj. Nga ana tjetër, fushata mediatike e baltosjes kundër kandidatëve Ervin Salianji dhe Belind Këlliçi është thelluar këtë ditë, ku kemi pasur edhe disa reagime, që për një forum që mbahet për vlerat demokratike, kanë qenë të “tmershme”.

Dy demokratët e rinj dhe “steriotipe socialiste”

Dy titanët që pretendojnë të marrin kreun e FRPD-së, bazuar në rezultatet e deritanishme janë Belind Këlliçi dhe Ervin Salianji. Nëse do t’i referohemi pranisë mediatke dhe ndikimi në kauzat e fituara të Partisë Demokratike, mund të thuhet se Salianji qëndron më lartë. Të dy si Këlliçi ashtu edhe Salianji kanë kryesuar 2 Departamente të ndryshme në PD; Departamenti i të Përndjekurve Politikë dhe Pronarëve (Belind Këlliçi) dhe Deparatamenti i të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore (Ervin Salianji). Krijimi i Departamenteve ka qenë një risi në PD, por që në media nuk është pasqyruar shumë se çfarë bëjnë aktualisht këto Deparatamente. Një nga personat në PD, që ka informuar në dalje mediatike për punën e rëndësishme që kanë Departamentet në PD ka qenë Ervin Salianji (për të mos thënë nga të vetmit). Edhe pse nga Departamenti i të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelor, i kryesuar nga Ervin Salianji, kanë ardhur shumë ide dhe një veprimtari e thelluar, për kauza të ndryshme fituese të PD-së, si çështja e IME-it, çështje që lidhen me të drejtat dhe mirëqënien e komuniteteteve të ndryshme etj, Salianji i ka përshkruar këto fitore të demoktatëve si një punë në grup dhe një qëndim kompakt në të gjitha strukturat e PD-së. Nga ana tjetër për sa i përket Departamentit të të Përndjekurve Politikë dhe Pronarëve, nën kryesimin e Belind Këlliçit, nuk mund të thuhet se ka pasur ndonjë ndikim të madh në jetën politike të vendit tonë. Kështu, Salianji është një figurë më e njohur për opinionin publik shqiptar, pasi është ndjerë ndikimi i tij në kauzat fituese të PD-së, ndërsa Këlliçi me sa kemi parë është bërë i njohur për opinionin publik kryesisht për faktin se po kandidon për kreun e FRPD-së. Është e vështirë për një person jo pjesë e PD-së, të gjejë diçka që ka bërë Këlliçi që do ta ngrinte më shumë se rivali i tij Salianji. Prandaj është e çuditshme se përse vallë Këlliçit mediat më të mëdha në vend po i japin më shumë hapësirë (sado e vogël që ajo është për përmasat që ka gara për kreun e FRPD-së) këtij se sa rivalëve të tij? Për më tepër pse eksponentë të lartë të Forumit Rinor Eurosocialist të Shqipërisë (FRESSH) reaguan menjëherë në mbrotje të Këlliçit kur u ndërmor një fushatë baltosje ndaj tij dhe nuk as nuk pipëtinë kur një gjë e tillë u ndërmor kundër Salianjit? Përgjigja është e thjeshtë. Njëri është kandidat i dobët dhe tjetri është kandidat i fortë. Rivalëve të FRPD-së u intereson që në krye të këtij forumi zgjidhet një kandidat i dobët, i cili nuk do të ishte i aftë për të ngritur forumin. Kështu, duke u nisur nga disa “steriotipe” që ekzistojnë tek socialistët për PD-në, do të analizojmë se sa, në bazë të prononcimeve publike, Salinji dhe Këlliçi i përmbushin ato apo ajo. Dhe sigurisht ai që i përmbush më shumë “steriotipet e socialistëve” ësthë edhe “drejtimi jo i duhur” për FRPD-në, por “drejtimi i duhur” për interes të eurosocialistëve.

Steriotipi 1: PD është një organizim klanor

Partitë politike në përgjithësisi steriotipizohen si të themeluara në bazë të lidhjeve familjare dhe jo mbi një bindje ideologjike të formësuar nga arsyeja e një botëkuptimi kapitalist. Për socialistët konceptimi i PD-së si një klan familjar është më i theksuar se për cilëndo part tjetër. Ndërkaq, të gjithë të rinjtë shqiptarë, përfshi edhe mua, në moshë të re kemi pasur prirje të konsultoheshim me familjen për sa u përket bindjeve politike. Si Salianji ashtu edhe Këlliçi, si çdo i ri tjetër, fillesat në PD, siç janë shprehur edhe vetë, vijnë nga familjet e tyre demokrate. Por ajo që e diferencon Salianjin, jo vetëm nga Këlliçi por edhe nga shumë të rinj të tjerë që janë pjesë e forumeve rinore politike, është fakti se Salianji është shprehur në media se pasi studioi për rrymat politike të ndryshme ai u bind parimisht për ideologjinë e djathtë. Dhe me këtë thyhet steriotipi socialist për organizimin klanor të PD-së. Ndërkaq, në daljet e tij mediatike Këlliçi, me sa është vënë re, luan si kartë të fortë të përkatësisë së tij në të djathtën faktin se ka parardhës dikë që ka qenë deputet në vitet 1920. Ai nuk ka shprehur një arsyetim shkencor se pse i përket të djathtës ashtu si ka hije një të riu të arsimuar në Perëndim. Dhe mbi të gjitha, mirë çfarë kanë bërë parardhësit e Belind Këlliçit, po ai çfarë ka bërë?

Steriotipi 2: Demokratët janë të egër edhe banalë

Ervin Salianji gjatë të gjithë fushatës, jo vetëm, ka ruajtur një qetësi stoike dhe nuk ka rënë preh e fushatave të baltosjes ndaj tij, por ai gjithmonë ka falenderuar në faqen e tij të rrjetit social “Facebook”, të gjithë demokratët e rinj që marrin pjesë në debatet e kandidatëve, pavarësisht rezultateve të votimit. Nga ana tjetër, ndërsa në media u luajt në forma shpotitëse fakti se Belind Këlliçi kishte një të dashur me me prindër të përfshirë në “rilindjen” e socialistëve, ai reagoi në një mënyrë më se brutale në faqen e tiij të rrjetit social “Facebook”. Them brutale sepse Këlliçi është një i ri i arsimuar në një nga universitetet më të mira të Perëndimit, dhe reagimi nuk i kishte hije. Si vallë mundet një ri që e quan veten demokrat si Këlliçi të reagojë duke treguar një anektodë të ndyrë me nënë, motra, ministra komunistë dhe sigurimsa dhe për më tepër që ka qenë edhe kreu i Departamentit për të Përndjekurit Politikë dhe Pronarët? Anektoda e tij, që i shkon përshtat gardinëve të burgut famëkeq të Spaçit, është fyerje e madhe për të gjithë ata që kanë vuajtur në periudhën e komunizmit. Pra fatkeqësisht Belind Këlliçi me reagimin e tij publik konfirmon “steriotipin socialist” për banalitetin në PD.

Steriotipi 3: Lidership i PD-së është totalitar dhe e ka unin e theksuar

Kemi parë në daljet mediatike të Këlliçit kemi parë se e përdori shumë togfjalëshin “ambicia ime” si edhe e përdor së tepërmi veten e parë njëjës. Nga ana tjetër ka diçka më Perëndimore tek mënyra si shpreh Salianji. Ai, në daljet e tij mediatike, në retorikën e tij vis-à-vis PD-së ka folur duke përdorur koncepte të bashkëpunimit dhe gjithpërfshirjes.

Steriotipi 4: Demokratët janë shkatërrimtarë dhe nihilistë

Më bëri shumë përshtypje një deklaratë në media e Belind Këlliçit: “PD dhe FRPD do të jenë në një sintoni të plotë bashkëpunimi sikurse rikthimi i sistemit të meritokracisë dhe vlerësimi i kontributeve të gjithsecilit do të jenë dy gurët e themelit të punës sime”. Nga kjo kuptojmë se Në PD dhe FRPD sipas Këlliçit nuk ka meritokraci, pasi ky do t’i “rikthejë” ato. Nga ana tjetër ai është shprehur gjithashtu se në PD, ai vetëështë ngritur shkallë-shkallë deri sa arriti të bëhej pjesë e Këshillit Kombëtar të PD. Pra i bie që në PD dhe në FRPD paska meritokraci, ose Këlliçi mund të jetë rast që ka hypur në “ashensor” politik. Gjithsesi, mënyra se si Këlliçi e vë në pikëpyetje meritokracinë në PD, duke lënë të kuptohet se nëse merr kreun e FRPD-së do të ndërmarrë disa “reforma” jo të këndshme, jep përshtypjen se do të veprojë me demokratët e rinj ashtu si qeveria e “rilindjes” me “socialistët e ndershëm”. Nga ana tjetër kreu i FRPD-së, Gert Bogdani, arriti të zgjidhej President i Unionin Ndërkombëtar të të Rinjve Demokrat, që është një arritje jo vetëm për FRPD por për të gjitha forumet politike në Shqipëri. Dhe që Bogdani të arrinte deri aty, mbështetja nga PD ka qenë e madhe. Pra ka një sistem meritokratik edhe në PD.

Në të kundërt të Këlliçit, Ervin Salianji në daljet e tij mediatike flet me respekt për të kaluarën e FRPD-së, gjithmonë duke qenë i hapur për risi progresive. Dhe kjo mënyrë e të parit të gjërave vjen për faktin se Ervin Salianji realisht është ngritur gradualisht në shkallët e vendimmarrjes në PD, duke filluar shumë vite më parë si një anëtar i thjeshtë dhe me dëshirë për të kontribuuar.

Përfundimi

Është e qartë për sa u tha më sipër, se zgjedhja e Ervin Salianjit në krye të FRPD-së përbën një problem për forumet rivale, për faktin se ky i ri është i përgatitur dhe ka një përqasje perëndimore të të konceptuarit të gjërave, që kandiatët e tjerë nuk e kanë. Pra nëse do të isha një “dashakeqës” i PD-së, do të bëja çmos që kësaj force politike t’i hiqja me çdo mënyrë elementin Ervin Salianji.

Korespondenca sekrete ndërmjet misionit jozyrtar të SHBA në Tiranë dhe Departamentit Amerikan të Shtetit.

Në telegramin 711.75/10-1646 të 16 tetorit 1946, kur Hoxha vazhdon se SHBA kanë treguar shënja jo miqësore kundrejt Shqipërisë, duke përkrahur kërkesat greke në Konferencën e Parisit për çështje territori kundrejt Shqipërisë, Unë ( Henderson – tanimë zëvendës i Xhejkobs në misionin amerikan në Tiranë ) kalova në mos renie dakort me Hoxhën, duke shënuar se, SHBA, në asnjë kohë nuk ka përkrahur kerkesat greke për Epirin e Veriut. Por ai kundërshtoi…. mandej, Hoxha tha se mund të ishte keqinformuar. Ai tha se SHBA kishin votuar në favor të vendosjes së kërkesës greke në rendin e ditës së Konferencës, gjë që është njësoj sikur të votosh kundër Shqipërisë.

Kaluan 45 minuta të kota për ta bindur Hoxhën … se ne ishim duke ndjekur politikën tonë për ruajtjen e pavarësisë së Shqipërisë dhe dhenies së një vlerësimi për çdo kërkese për ratifikime kufitare.

Unë i thashë se në SHBA, koncepti i drejtësisë nënkupton të drejtën e kujtdo për të paraqitur akuza kundër kujtdoje dhe detyra e gjyqtarëve për dëgjimin e akuzave….
Në qoftë se akuzat janë pa baza, gjyqi do i zbulojë…. Dhe do marrë vendim pezullimi…..

Gjeneral, cili do ishte reagimi juaj në qoftë se Shqipëria do kërkonte futjen në rendin e ditës të Konferencës së Paqes…. për hir të argumentit të rajonit të Kosovës dhe në rast se delegacioni i SHBA do votonte kundër dhënies së Shqipërisë të së drejtës për futjen e kësaj kërkese në Konferencë ?

I vetmi koment i Hoxhës ishte ky :

“#”#”#”#”#”#”#”#”#_____“ Ky nuk përbën një rast analog, sepse ne nuk jemi duke shtruar problemin e kërkesës për rajonin e Kosovës nga aleatja jonë Jugosllavia…”_____ “#”#”#”#”#”#”#”#

Po për këtë pikë, Xhejkobs theksoi se : “ Sepse SHBA kishin theksuar vazhdimisht të qënit e Shqipërisë një shtet i pavarur dhe po qe se gjysma e Shqièpërisë Jugore i kalonte Greqisë, Shqipëria nuk mund të qëndronte si shtet i pavarur.”

Materiali që i referohet Shqipërisë titullohet :

“Përpjekja për të arritur një bazë të kënaqshme për rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike me Shqipërinë. Tërheqja e misionit jozyrtar të SHBA “.

Përfshihen në të 26 nota sekrete të këtij misioni drejtuar Sekretarit të Shtetit, apo anasjelltas, të cilat përfshijnë periudhën nga 29 janari deri më 19 nentor 1946.

Siç dihet më 8 maj 1945, një delegacion apo mision jozyrtar i SHBA, ishte dërguar në Shqipëri për të parë gjëndjen në vend dhe për të njohur karakterin e Qeverisë Shqiptare, të krijuar pas mbarimit te Luftës së Dytë Botërore, praktikisht te qeverisë komuniste Shqiptare të Enver Hoxhës.

Qëllimi i këtij misioni ishte përcaktimi në se duhej njohur apo jo kjo qeveri si dhe, në se do rivendoseshin marrëdhëniet dilomatike midis SHBA dhe Shqipërisë.

Dhe misionit, për të arritur deri në njohjen e Qeverisë Shqiptare nga Qeveria Amerikane, i duhej të studionte realisht gjëndjen në vend. Ai i paraqiti Qeverisë Shqiptare disa kushte ku kryesoret ishin :

1. Zhvillimi i zgjedhjeve të lira në Shqipëri ;
2. Njohja e traktateve dhe marrëveshjeve ndërkombëtarë, ku Shqipëria kish qenë pjesëtare, si dhe ato dypalëshe midis Shqipërisë dhe SHBA, të vendosura para 7 prillit 1939.

Kryetari i këtij misioni fillimisht ishte Xhejkobs dhe në të material përfshihet kryesisht korespondenca e tij me Sekretarin e Shtetit të SHBA ( më pas Xhejkobs u zëvendësua nga Henderson ).

I. GJËNDJA E SHQIPËRISË – MARRËDHËNIET SHQIPËRI – SH B A.

Që në mesazhin e parë të këtij materiali ( telegrami 711.75/ 1-2046 të datës 29 janar 1946) , Xhejkobs i shkruan Sekretarit të Shtetit ( në vazhdim me sa kuptohet edhe të mesazheve të mëparshme ) se : “…. Une paraqes ndjenjën jo shoqërore në rritje të regjimit këtu, kundrejt SHBA”..

Ai ve në dukje se : “ Për prestigjin tonë ndaj sovjetikëve, në Shqipëri po zhvillohen aktivitete të ndryshme”. Në të theksohet se “ Legata Sovjetike është e plotë, pothuajse të gjithë pjesëtarët janë këtu së bashku me gratë e tyre, se ata jetojnë në pesë shtëpi”…. “ Këta nëpunës, kryesisht ushtarakë, shikohen shpesh në vende publike me zyrtarë shqiptarë… “ se : “ Në qytet ka edhe shumë sovjetikë, që thuhet se janë teknikë ( … janë disa qindëra )…. Dhe priten të vinë tjerë……”

“…. Brenda vetë qëverisë po del në pah një grup pro jugosllavëve dhe sovjetikëve….

Për të orientuar Kushtetutën e re sipas vijës sovjetike. Kjo ka ngjallur një frymë opozite midis radikalëve moderues… Grindja shkaktoi arrestimin e anëtarëve të të ashtuquajturës opozitë, si Kokoshin, Asllanin dhe Larry Post.
Që në këtë telegram bien në sy disa probleme që e shqetësonin misionin jozyrtar të SHBA në Shqipëri si :

1. Afrimi i dukshëm i Qeverisë Shqiptare me sovjetikët dhe jugosllavët dhe kufizimet e shumta dhe pengesat që i nxirreshin misionit amerikan në Tiranë ;

2. Cështja delikate dhe e rëndësishme, që përbente edhe një nga kushtet bazë për njohjen e Qeverisë Shqiptare nga ana e Qeverisë së SHBA, ajo e njohjes së traktateve dhe marrëveshjeve ndërkombëtare, dy apo shumëpalëshe, të firmolsura nga Shqipëria para 7 prillit 1939, për të cilat , me gjithë që i janë dorëzuar kryeministrit shqiptar Enver Hoxha, tregohet një qetësi apo heshtje e plotë. ( Ky problem më poshtë do të shtjellohet më hollësisht).

Në telegram theksohet edhe : “ Në shtyp dhe në radio vazhdon fushata kundër SHBA… u vu në lojë Stettinus, përfaqësuesi amerikan ne UNO ( OKB-… S.H.) …. Nje tjetër komentator ka vënë në lojë UNRAN (“ ajo solli në Shqipëri “ Frogs” = xhipsa për të vrarë qentë”), gazeta “Bashkimi”, me një ton therrës, shprehu keqardhjen për aleatët amerikanë e ata anglezë, të cilët janë duke i dhënë strehim në Italine neofashiste krimineleve të tillë të luftës, si Kadri Cakrani dhe Xhelal Staravecka ( apo edhe Xhafer Devas )…”

Në telegramin 711.75/2-546 , më 5 shkurt 1946, Xhejkobs i shkruan Sekretarit të Shtetit se : “ Qysh nga mezi i dhjetorit, kur u mbajt Konferenca e Moskës, këtu është rritur shumë influenca sovjetike… që gjithçka që bën Qeveria Shqiptare, e bën e drejtuar nga një grup komunist, pro sovjetik, me pëlqimin e autoriteteve sovjetike e ndoshta nën drejtimin e ryre “.

Në telegramin 711.75/2-846 të datës 10 shkurt 1946, Xhejkobs i shkruan Sekretarit të Shtetit : “… Në qoftë se nuk protestojmë fort kundër autoriteteve sovjetike, të cilët vetëm pak javë pas njohjes së një shteti ballkanik, kanë bërë që ideologjia e tyre të penetrojë thellë në radhët kesaj qeverie, të inaguruar dhe njohur nëpërmjet veglave të tyre, duke zbatuar një program frike dhe raprezaljesh kundër gjithë opozitës.…, atëherë ne duhet të mendojmë që autoritetet sovjetike do ndjekin të njëjtën rrugë si ajo e Rumanisë, Bullgarisë e Koresë, menjëherë sa të akordohet njohja…

…Unë jam i sigurtë se ajo çka ka ndodhur këtu…. u është imponuar autoriteteve shqiptare nga një grup i vogël komunistësh shqiptarë, të cilët bashkëpunojnë ngushtë me Moskën…

… Në rast se këtu duhet ndërmarrë ndonjë veprim, kjo duhet bërë drejt Moskës, në bazë të angazhimeve të Jalltës. Ne duhet të shprehim habinë tonë në drejtim të transformimit të shpejtë të ndodhur, ku këtu po vinë një numër i konsiderueshëm sovjetikësh dhe një sasi e madhe furnizimi me armë”.

Në telegramin e datës 28 shkurt 1946 ( Nr. 711.75/2-2846), Xhejkobs i raporton Sekretarit të Shtetit se : “ Duket qartë se Shqipëria është kthyer në shtet satelit të BS dhe Jugosllavisë…. Këto dy shtete shpresojnë që Shqipëria të pranohet anëtare e UNO-s, duke i shtruar kështu një tjetër votë bllokut sovjetik. Në rast se në sesionin tjetër të UNO-s, Shqipëria nuk pranohet, atëhere Shqipëria do kthehet në një njësi të Federatës Jugosllave. Une jam i sigurtë se shumica e shqiptarëvë kundërshtojnë infiltrimin e dominimit sovjetik si dhe bashkimin me Federatën Jugosllave.
Sipas prononcimeve zyrtare dhe neneve të propozuara për Kushtetutën e re, duket qartë se regjimi i tanishëm dhe keshilltarët sovjetikë, po ngrejnë një sistem ekonomik shqiptar të kontrolluar nga Shteti, sipas modelit sovjetik…

….gjithashtu, si pjesë e procesit te sovjetizimit, të gjithë të huajt…( Hoxha indirekt, bën fjalë për shumë vetë ), përfshi edhe amerikanët, do të dëbohen nga Shqipëria. Për shqiptarët nuk lejohet emigrimi dhe udhëtimi jashtë shtetit, përveçse në shtetet satelite te BS.

Po si pjesë e procesit të sovjetizimit, çdo lloj opozite do të shtypet me ndihmën sovjetike e atë jugosllave, në rast se do të jetë e nevojshme. Fëmijët e shkollave nxiten dhe u jepen lëvdata, kur ata spiunojne për mësuesit dhe prindërit. Rast më tipik merret arrestimi i grupit Kokoshi-Asllani, i cili desh të krijonte një parti të dytë në zgjedhjet e dhjetorit, vitin e kaluar..

Grupi komunist këtu është i vendosur dhe flet në të mirë të fakltit, se është më mirë që këtu të ndjehet prezenca e Rusisë, e jo si regjimi i kaluar…
Në telegramin 768.75/4-1246 të datës 12 prill 1946, Xhejkobs i raporton Sekretarit të Shtetit se : “ Siç është thënë në telegrame të ndryshme, vala e terrorit ka përfshirë Shqipërinë qysh në muajin janar, kur grupi komunist inaguroi procesin e sovjetizimit. Njerëzit spiunohen, hiqen nga shtepitë e tyre ( si në Tiranë për të lëshuar shtëpi për sovjetikët ), futen ne burgje ose kampe përqëndrimi dhe lirohen nga postet qeveritare, pa marrë parasysh racën dhe besimin.”

Ndërsa në telegramin 875.00/4-2046 të datës 20 prill 1946, Xhejkobs i rekomandon Sekretarit të Shtetit se . “ Para dhënies së njohjes, departamenti duhet të jetë i interesuar : së pari, duke qënë se regjimi i tanishëm me një sistem të vetëm një partie, i cili shtyp pa mëshirë çdo lloj opozite, në këtë rast kërkohen garanci të forta, që grupet jo parti të qeverisë, të gëzojnë lirinë e fjalës dhe të përdorin organëet e shtypit, njësoj si ato të qeverisë. Se dyti, si rezultat i një shpërndarjeje të gjërë të literaturës sovjetike dhe kufizimit të asaj tonës, ne duhet të kemi të drejta të barabarta… Se treti, duke qenë se kundër anëtarëve të misionit tonë ushtrohet vëzhgim, përfshi edha ata persona që na bëjnë ne vizita, kerkohen garanci që misioni dhe shtabi i tij, të lejohen të krijojë marrëdhënie miqësore me shqipëtarë, por që këta të mos jenë subjekt vëzhgimi nga ana e policisë.

Se fundi,…. Kur në bashkëpunuam me Britaninë e Madhe dhe BS për çështjen e Shqipërisë nuk menduam që autoritetet sovjetike të avanconin kaq shumë dhe të kontrollonin gjithë vendin… Në rast se bëhet fjalë për një vend të pushtuar, ku sipas deklaratës së Krimesë, tre fuqitë e mëdha duhet të bashkëpunojnë në mënyrë të barabartë, ky shtet është Shqipëria.

Me gjithate, pa asnjë justifikim, sovjetikët kanë avancuar shumë, dhe nëpërmjet grupit komunist kanë manipuluar plotësisht makinën e qeverisë, për të patur kontroll të plotë me ekskludimin e SHBA dhe Britanisë ose ndonjë fuqie tjetër”.

Në telgramin 740.00-119 datë 26 prill 1946, që Xhejkobs i dërgon Delegacionit të SHBA në Këshillin e Ministrave të Jashtëm në Paris, ai shtron problemin e kufirit shqiptaro-grek.

Ai thotë : “ Pas studimit të këtij problemi mendoj se kërkesa greke nuk është e justifikueshme. Aprovimi i kësaj kërkese do bëjë që Shqipëria të mos jetë në gjëndje të ekzistojë si shtet i pavarur, thjesht nga ana ekonomike.

Po këtë problem, Xhejkobs, në telegramin Nr. 234, datë 23 prill 194, theksonte se Këshilli i Ministrave të Jashtëm duhet të gjejë ndonjë farë mënyre për të zgjidhur problemin e kufirit shqiptaro-grek, duke bërë dhe këtë vlerësim : “ Vazhdimi i kërkesës së vjetër të palës greke, prek seriozisht paqen në Ballkan, i jep rast Shqipërisë të mbajë të mobilizuar ushtrinë, ndërsa sovjetikëve të hiqen si mbrojtës të Shqipërisë së vogël, duke i dërguar asaj furnizime me armë dhe këshilltarë sovjetikë.”

Qeveria e SHBA … i kujton gjeneral Hoxhës faktet e mëposhtëme :

1.Më 19 shkurt 1945, senatori Pepper paraqiti rezolutën e mëposhtëme, e cila iu referua Komitetit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë. “ Sipas Senatit, me kuptimin Epiri i Veriut ( përfshi edhe Korçën ) dhe 12 ishujt e detit Egje, të njohur si ishujt Dodekanezia, ku predominon një popullësi plotësisht greke, duhet t’i kalojnë Greqisë, në bazë të një Konference Paqeje dhe të përfshihen në territorin e Greqisë;

2.Kjo rezolutë doli pa amendament nga Komiteti më 27 mars 1946. Senati nuk ka marrë asnjë veprim për këtë rezolutë.

Megjithatë, veprimi i Senatit …. Nuk duhet marrë si diçka që ka të bëjë me qëndrimin e ekzekutivit të Qeverisë Amerikane, lidhur me vlerën ose të qënit pro ose kundër çështjes së propozimit në fjalë.

Në telegramin 711.75/10-1646 të 16 tetorit 1946, kur Hoxha vazhdon se SHBA kanë treguar shënja jo miqësore kundrejt Shqipërisë, duke përkrahur kërkesat greke në Konferencën e Parisit për çështje territori kundrejt Shqipërisë, Unë ( Henderson – tanimë zëvendës i Xhejkobs në misionin amerikan në Tiranë ) kalova në mos renie dakort me Hoxhën, duke shënuar se, SHBA, në asnjë kohë nuk ka përkrahur kerkesat greke për Epirin e Veriut. Por ai kundërshtoi…. mandej, Hoxha tha se mund të ishte keqinformuar. Ai tha se SHBA kishin votuar në favor të vendosjes së kërkesës greke në rendin e ditës së Konferencës, gjë që është njësoj sikur të votosh kundër Shqipërisë.

Kaluan 45 minuta të kota për ta bindur Hoxhën … se ne ishim duke ndjekur politikën tonë për ruajtjen e pavarësisë së Shëipërisë dhe dhenies së një vlerësimi për çdo kërkese për ratifikime kufitare.

Unë i thashë se në SHBA, koncepti i drejtësisë nënkupton të drejtën e kujtdo për të paraqitur akuza kundër kujtdoje dhe detyra e gjyqtarëve për dëgjimin e akuzave…. Në qoftë se akuzat janë pa baza, gjyqi do i zbulojë…. Dhe do marrë vendim pezullimi…..

Gjeneral, cili do ishte reagimi juaj në qoftë se Shqipëria do kërkonte futjen në rendin e ditës të Konferencës së Paqes…. për hir të argumentit të rajonit të Kosovës dhe në rast se delegacioni i SHBA do votonte kundër dhënies së Shqipërisë të së drejtës për futjen e kësaj kërkese në Konferencë ?

I vetmi koment i Hoxhës ishte ky : “ Ky nuk përbën një rast analog, sepse ne nuk jemi duke shtruar problemin e kërkesës për rajonin e Kosovës nga aleatja jonë Jugosllavia…”

Po për këtë pikë, Xhejkobs theksoi se : “ Sepse SHBA kishin theksuar vazhdimisht të qënit e Shqipërisë një shtet i pavarur dhe po qe se gjysma e Shqièpërisë Jugore i kalonte Greqisë, Shqipëria nuk mund të qëndronte si shtet i pavarur.”

Në letrën e Hoxhës , në përgjigje të letrës së Henderson-it, të datës 5 nentor 1946, theksohet edhe : “ Nga ana jonë është punuar gjithmonë për të gjetur rrugëzgjidhje për këtë çështje ( atë të traktateve… S.H.), e cila ka penguar vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midid dy popujve tanë, të cilët janë lidhur me një miqësi të ngushtë në të kaluarën dhe në luftën e përbashkët të fundit. Populli shqiptar ka ushqyer dhe ka një simpati të madhe për popullin mik amerikan dhe i vjen keq që..”
Sa të vërteta janë njoftimet që misioni amerikan në Shqipëri i dërgonte Sekretarit të Shtetit mbi gjëndjen në Shqipëri, shqiptarët i dinë fare mirë.

Shqipëria, nën udhëheqjen e Enver Hoxhës, u bë fillimisht vasale e Jugosllavisë së Titos ( 1941-1948), së cilës i fali edhe Kosovën.

Pas prishjes me Titon, ajo u bë “bishti” i BS , i gjakatarit Stalin, nga i cili mësoi se si duhet të shpëtohet nga “ armiqtë” e socializmit ( sipas parimit komunist : armik që nuk të bën dëm është ai që nuk jeton më, që vritet.

Dhe “ armik” ishte kushdo që i dukej i tillë , në ndonjë ëndërr të keqe Enver Hoxhës… S.H. ). Por edhe miqësia e pathyeshme, e pavdekshme midis Shqipërisë Socialiste dhe Bashkimit të Madh Sovjetik, zgjati pak më shumë se një dekadë.

Por shqiptarët tashmë i dinë fare mirë të gjitha këto dhe e quaj krejtësisht të panevojshme që une t’i përmend më gjatë…

Miqësia e madhe e popullit shqiptar me popullin amerikan, siç thotë Enver Hoxha në letrat e tij, të shkruara më 1946, shpejt u kthye në një armiqësi të llahtarshme të RPSSH ndaj imperializmit me në krye Imperializmin amerikan, xhandarin e popujve të të gjithë botës…

C’është e vërtetë historia vonon, por nuk harron. Tanimë për ne shqiptarët , SHBA është kthyer në kampionin e paqes, kampionen e demokracisë…

TRAJTIMI I MISIONIT AMERIKAN NË SHQIPËRI

Së pari, mbylljen plotësisht të misionit , duke lënë pasurinë nën kujdesin e anglezëve, ose,
Së dyti, të tërheqim të gjithë personelin me përjashtim të Fulcit, Steven-it dhe Nikolas, të cilët do të lihen si kujdestarë ( megjithate, asnjë prej personave të mësipërm nuk dëshiron të qëndrojë, po qe se situata vështirësohet)…

Dhe Xhejkobs vazhdon : “ Ky mund të jetë rasti i fundit në ndihmë të këtij populli të vogël, punëtor dhe të ndershëm, i cili ka vuajtur për 300 vjet nën shtypjen turke, intrigave jugosllave e italiane, pushtimit italian e atij gjerman, rrënimit dhe, tani i ndodhur përballë frikës e terrorit të mendjemëdhenjëve imperialistë sovjetikë…”

Në këto kushte, Sekretari i Shtetit, me telegramin 711.75/2-846 të datës 12 shkurt 1946, i njofton Xhejkobs-it mbi dërgimin e një memorandumi të Qeverisë Amerikane për Shqipërinë, nënshkruar nga Byrness.

Në të thuhet se : “ Ju jeni udhëzuar të komunikoni me gjeneral Hoxhën, lidhur me paraqitjen e këtij memorandumi e t’i bëni atij të qartë se Departamenti i Shtetit, i kushton kësaj çështjeje, rëndësi të madhe.

Në këtë memorandum ndër të tjera theksohet se : “ … Qeveria e SHBA ka vënë re një qëndrim jo favorizues nga ana e autoriteteve shqiptare, si në drejtim të SHBA ashtu edhe të misionit amerikan në Shqipëri. Pjesërisht kjo është vënë re në qëndrimin e organeve të shtrypit dhe transmisioneve ne radio…

…. Në veçanti Qeveria Amerikane shikon një qëndrim aspak miqësor të autoriteteve shqiptare, të cilat më 28 janar urdhëruan largimin e një sërë nëpunësih të misionit amerikan në Tiranë, brënda 15 shkurtit… Kjo proçedurë s’ka asgjë të përbashkët me frymën dhe letrat e mirëkuptimit, vendosur me anë të shkëmbimit të memorandumeve të mars-prillit 1945, midis zyrës së Këshilltarit politik të SHBA në Kazerta dhe autoriteteve shqiptare…

… Kjo qeveri shënon, ndërkohë, se këto javët e fundit, aktiviteti i misionit tonë është penguar mjaft…. Duket se autoritetet shqiptare nuk kanë besim te anëtarët e misionit…

…..Më 10 dhjetor 1942, kjo qeveri afirmoi përkrahjen e saj për krijimin e një Shqipërie të pavarur. Gjatë luftës, SHBA inkurajuan dhe përkrahën rezistencën e popullit shqiptar kundër pushtuesve të boshtit… Ajo ka kontribuar shumë edhe për UNRA-n… që për disa muaj është duke i dhënë Shqipërisë një ndihmë të madhe…

…. Për të hequr çdo mendim keqkuptimi, çka duket në mendje të autoriteteve shqiptare, për pranimin e Shqipërisë në UNO, kjo qeveri pohon se është plotësisht dakort që Shqipëria të fitojë anëtarësinë në Kombet e Bashkuara… Megjithatë, duhet theksuar se qëndrimi përfundimtar që duhet marrë nga SHBA në këtë drejtim, nuk mund as logjikisht as parimisht të veprojë, pa iu referuar dëshirës së qeverisë shqiptare, për të plotësuar detyrimet ndërkombëtare…

… Qeveria Amerikane e ka shumë të vështirë, nisur nga trajtimi aspak shoqëror bërë zotit Xhejkobs e Shtabit të tij, të kuptojë ose të falë qëndrimin jo korrekt, përdorur deri tani nga autoritetet shqiptare…-.

Dhe memorandumi përfundon : “ Ndërkohë qeveria amerikane s’ka dëshirë të lerë ndonjë dyshim në mendjet e autoriteteve shqiptare, se në rast se vazhdon trajtimi jo miqësor i misionit amerikan… atëherë kjo qeveri ndjehet e detyruar, dhe pa marrë aspak parasysh ndjenjat e vërteta të miqësisë për popullin shqiptar, të rishikojë qendrimin e saj të kundërt me autoritetet e sotme shqiptare”.

Në telegramin 711.75/2-1946 të datës 19 shkurt 1946, Xhejkobs i shkruan Sekretarit të Shtetit : “ Dje i dorëzova gjeneral Hoxhës memorandumin dhe theksova se kësaj çështjeje, departamenti i kushton shumë rëndësi. Hoxha ra dakort se misioni duhet respektuar më shumë… dhe tha se edhe çështja e personelit të shërbimit nuk ishte aspak e drejtë. Ai u përpoq që fajin t’ua hedhë “vartësve”dhe shprehu keqardhjen për lindjen e frymës së mosdashamirësisë. Vërejtjet e tij tregojnë se ai ka kuptim të qartë rreth dashamirësisë dhe vlerësimit, që qeveria e tij duhet t’i kushtojë misionit tonë…

…. Kur erdhi çështja tek paragrafi i Organizatës së Kombeve të Bashkuara, ai u shpreh me argumente të zjarrta rreth së drejtës së pranimit të Shqipërisë dhe, nuk çau kokën rreth përpjekjeve të bëra nga unë, në spjegimin e kësaj çështjeje…

Përsa i përket sulmeve të shtypit dhe të radios, ai tha se nuk interesohej për gjëra të tilla….”

Në telegramin 711.75/2-2846 të datës 28 shkurt 1946, Xhejkobs i raporton Sekretarit të Shtetit se : “ Për çështjen e trajtimit të misionit ngeli shumë pak kohë, por Hoxha u mundua, në mënyrë jo bindëse, të spjegonte çështjen e largimit ( ndjekjes) të personelit të shërbimit tonë…. Duke dhënë aprovim për qëndrimin e Marinscak, Hoxha tha se do ta shikonte përsëri këtë çështje. Ai të linte përshtypjen sikur do lejonte qëndrimin e tij të mëtejshëm. Kur unë i përmenda ardhjen e gruas së Marinscak-ut, ai vuri dorën në kokë dhe tha se i vinte keq, por ajo s’mund të bëhej…

… Unë i përmenda Hoxhës gjithashtu se tre nga stenografet e zyrës sime, u paraqitën për leje shkuarje në Shkodër dhe nuk u ishte dhënë asnjë përgjigje, në një kohë, ndodhi ndryshe me majorët anglezë, të cilëve të paktën iu dha përgjigje, qoftë edhe negative. Kjo u duk se e revoltoi Hoxhën, i cili mbajti shënim dhe tha se këtë çështje do ta sqaronte menjëherë. Me qenë se zyra e vizave ndodhet nën kontrollin direkt të Koci Xoxex, i cili punon me një komisar rus në zyrën e tij, duket më e dyshimtë që Hoxha të mos dijë gjë për çka ndodh atje…

…. Edhe në se kalohet në një farë përmirësimi të trajtimit të misionit tonë, ky përmirësim mund të bëhet vetëm në disa drejtime ( të paktën deri sa Shqipëria të paraqesë kërkesën tjetër për të qenë anëtarë e UNO-s )….

….. Une jam i sigurte se, për deri sa të ashtuquajturit Këshilltarë civilë e ushtarakë jugosllavë dhe personat nga qeveria, qarkullojnë gjithandej rreth vendit, për deri sa të ekzistojë ndonjë gjurmë nga opozita, anëtarët e misionit do kufizohen të qëndrojnë në Tiranë dhe, kur të lejohen jashtë Tiranës, ata do të shoqërohen me roje partizane…

…. Ne kërkojmë mendimin e departamentit dhe shprehemi : “ Misioni duhet të tërhiqet plotësisht për në SHBA. A.”
Me telegramin 711.75/10-1946 të datës 2 nentor 1946, Sekretari i Shtetit i shkruan Hendersonit :

“ …. Departamenti ka vendosur të tërheqë menjëherë misionin amerikan nga Shqipëria. Ju udhëzoj t’i adresoni Kryeministri Hoxha një letër jo zyrtare si kjo më poshtë :” “ Qysh nga 8 maj 1945, SHBA ka kërkuar rrugën e një kuptimi të dyanshëm dhe vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis Qeverisë Shqiptare dhe asaj të SHBA. Pavarësisht nga përpjekjet amerikane…. dhe mungesës së një përgjigjjeje të kënaqshme nga ana e Qeverisë Shqiptare lidhur me njohjen, e cila është formuar nga Qeveria Amerikane në nentor 1945, misioni nuk ka mundur të arrijë qëllimet për çka u suall fillimisht në Shqipëri…

Departamenti do japë njoftom në shtyp për tërheqjen e misionit sapo të merret telegrami juaj urgjent”. Acheson.

Me telegramin 711.75/11-746 të datës 7 nentor 1946, Henderson i dërgon Sekretarit të Shtetit përgjigjen e letrës së Hoxhës…. Në përgjigje të letrës time të datës 5 nentor. Në ketë letër thuhej : “ Kam nderin t’ju them se e kam marrë letrën tuaj të datës 5 nentor 1946… Për më tepër se 18 muaj… Qeveria e SHBA i kërkoi Qeverisë Shqiptare leje për të dërguar një mision zyrtar amerikan në Shqipëri, kryesuar nga Z. Xhejkobs, i cili do t’i raportonte Qeverisë Amerikane rreth situatës në Shqipëri, për çështjen e njohjes së Qeverisë Shqiptare nga Qeveria e SHB.

Ky mision amerikan u prit mirë nga ne dhe ju dhanë të gjitha mundësitë dhe lehtësitë për të plotësuar qëllimin e tij. Për 18 muaj rresht misioni juaj shkoi lirshëm në të katër qoshet e Shqipërisë, në fshatra dhe qytete, pa pasur asnjëherë ndonjë pengesë në punën e tij…Komisioneri Xhejkobs, shumë herë ka shprehur entuziazmin e tij për … demokracinë tonë stabël. Vetë shefi i misionit amerikan më ka thënë shumë herë …. Dhe se për vetë atë ishte e çuditshme përse Qeveria Amerikane vinte kushte njohjeje për qeverinë tonë… Zoti Xhejkobs e shikonte këtë si një “ çështje që kërkon vetëm një minutë kohë”… se ky kusht…s’ishte gjë tjetër por thjesht çështje që ne të pranonim disa traktate… kushti që na u vu ne, nuk ishte thjesht një çështje teknike…. Ai ishte një çështje plotësisht parimore dhe se Qeveria Amerikane e ngriti dhe e përdori si një pengesë serioze për vendosjen e marrëdhënieve dilomatike midid dy vendeve tona… Me keqardhje… kjo çështje edhe për ne përbën një çështje parimore…”

Ndërkaq më 8 nentor 1946, departamenti i shtetit nxorri në shtyp një shënim ku bëhej fjalë për tërheqjen e misionit amerikan nga Shqipëria ( Shih Buletinin e Departamentit të Shtetit të datës 17 nentor 1946, faqe 913 ).

III LIDHUR ME CËSHTJEN E TRAKTATEVE !

Lidhur me çështjen e traktateve dhe marrëveshjeve politike midis Shqipërisë dhe vendeve të tjera, apo të Shqipërisë me Amerikën, para 7 prillit 1939, Enver Hoxha në kujtimet e tij shkruan :
“ Në fund Xhejkobs me pyeti : Xh.:Në dokumentat që keni publikuar thuhet se do të rishikoni të gjitha marrëveshjet politike, ekonomike dhe ushtarake, që ka pasur mbreti Zog me Shtetet e tjera dhe do t’i prishni të gjitha. A nënkuptoni me këtë edhe ato të qeverisë amerikane ?

E.H. : Po. Këto marrëveshje janë si gozhda e Nastradinit Z. Xhejkobs ( nuk e di, a e njihte Nastadinin Z. Xhejkobs !?… S.H. ), por këtë gozhdë populli ynë e shkuli që në Kongresin e Përmetit… Por ju “ harruat” pjesën e fundit të fjalisë se : “…. Ato që janë në dëm të popullit dhe të shtetit Shqiptar. Kjo do të thotë që ndonjë, sidomos ato bileteralet, mund edhe të rishikohen me qeverinë amerikane, pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike..” ( faq 358. 359, 360 ).

Që në telegramin 711.75/2-546 të datës 5 shkurt 1946, Xhejkobs i raportonte Sekretarit të Shtetit se : “ Ruaj dyshim për përgjigjen që mund të na japin autoritetet këtu për çështjen e traktateve, deri sa për të njëjtën temë, të merret ndonjë hap me Beogradin,,,”

Ndërkaq në telegramin 711.75/2-846 të datës 10 shkurt 1946 ai thotë : “ për çështjen e njohjes, ne presim përgjigje nga autoritetet për të diskutuar problemin e traktateve. Autoritetet shqiptare, që nga data 16 janar, disponojnë të gjitha kopjet e traktateve. Siç i kam bërë të ditur departamentit, unë jam i sigurtë se ne nuk do marrim përgjigje deri sa Jugosllavia të jetë gati për të dhënë përgjigje, si këtu, si në Beograd”.

Në takimin e datës 18 shkurt 1946 ( telegrami 711.75/2-1946 ), për diskutimin e memorandumit të departamentit të shtetit, dërguar qeverisë shqiptare, Xhejkobs i raporton Sekretarit të Shtetit se :

“….Mandej unë përmenda çështjen e traktateve, por nga që kishim diskutuar për më tepër se një orë…. Hoxha tha se do të jepte vlerësim për të gjitha çështjet e memorandumit, në një takim tjetër. Unë nuk ruaj aspak dyshim rreth fundit të këtij problemi. Kjo do varet nga dëshirat e paraqitura prej Këshilltarëve Sovjetikë”.

Në telegramin 711.75/2-2846 të datës 28 shkurt 1946, Xhejkobs i shkruan Sekretarit të Shtetit se :

“U njoftova se Enver Hoxha dëshironte të më takonte më 27 shkurt, mbasdite. Në këtë takim : “Cështja e traktateve dhe marrëveshjeve na hëngri rreth një orë kohë. Hoxha edhe pse përsëriti rreth pranueshmërisë së disa traktateve ndërkombëtare, qeveria e tij nuk mund të binte dakort me vazhdimësinë e vlefshmërisë së ndonjë traktati të dyanshëm ose shumëpalësh… Tha se duhet të kishim besim dhe se … marrëveshja e Kombit më të favorizuar dhe e traktatit të naturalizimit, për ne ishin

më të rëndësishëm se kurrë. Kur unë kërkova që, le të mendojmë për një moment se SHBA pranojne siguritë e qeverisë shqiptar, me kusht rishikimin pas njohjes, në se qeveria e tij do të dëshironte shkëmbim notash për sigurimin e zyrtarëvë amerikanë dhe ekzaminimin e traktateve dhe marrëveshjeve, ai dha përgjigje negative.”

Në telegramin 711.75/8-1546 të datës 15 gusht 1946, Xhejkobs i raporton Sekretarit të Shtetit se :

“Mbasditën e 13 gushtit u takova me Hoxhën, i cili nisi me vështrësitë për traktatet duke kritikuar SHBA, që nuk kishin dalë me kundërpropozime. Unë protestova dhe i kujtova atij takimin e fundit, për këtë temë, kur ai më pat thënë se qëndrimi i qeverisë së tij ishte i njëjtë me atë çka thuhej ne dy notat e nentorit të kaluar. Unë i thashë se qeveria ime shpresonte më shumë nga çka pritej në këto nota…. Mandej ai vazhdoi se …. Qeveria e tij ishte e përgatitur të pranonte vlefshmërinë e 11 traktateve shumëpalësh…. Lidhur me katër traktatet dypalëshe ai tha se qeveria e tij ishte e gatshme, menjëherë pas njohjes dhe mbrijtjes së ministrit amerikan…. Këto traktate do merren në konsideratë me qëllim të bërjes së “korrigjimeve” të veçanta dhe ato të zbatohen në bazë të marrëdhënieve të reja ndërkombëtare, krijuar nga lufta antifashiste. Ai dha si shëmbull ligjin tonë të dorëzimit të kriminelëve të luftës… pra kriminelët e luftës që kërkojnë strehim në SHBA nuk duhet të na jepen në dorëzim.

Përsa i përket traktatit të naturalizmit, ai tha se qeveria e tij nuk kishte kundërshtime për raste të kaluara, por në të ardhmen duhen bërë korrigjigje të nevojshme.

Edhe për marrëveshjen e pagesave doganore, ai nuk shprehu kundërshtim. Mandej ai më dorëzoi një letër, më tha ta studioja… po të doja të njoftoja qeverinë time… Letra përsërit thelbin e çështjeve që Hoxha shtroi me mua… por asgjë rreth bërjes së korrigjimeve të dëshirueshme, marrëveshjes së pagesave doganore, konventës së sistemit monetar dhe ajo çka është më e rëndëishme, duke filluar prej vitit 1942 deri në vitin 1945, Hoxha nuk foli aspak.

Me qënë se regjimi shqiptar pranon vetëm traktatet e marrëveshjet shumëpalëshe, besoj se kjo bëhet vetëm për kërkesën e paraqitur nga Shqipëria, për të qenë anëtare e Kombeve të Bashkuara, tani në shqyrtim në Njujork.

Qëndrimi i Shqipërisë ndaj traktateve dhe marrëveshjeve tona dypalëshe mbetet i dyshimtë, përjashto vetëm atë të vërejtjeve gojore të Hoxhës, që flasin për përsëritjen e tyre…
Një rrugë veprimi është që të presim dhe të përgjigjemi kur të shikojmë që Shqiperia pranon çështjen e traktateve shumëpalëshe, ndërsa për traktatet dhe marrëveshjet e tjera duhet të na jepet siguria që kemi kërkuar…”

Në telegramin 711.75/8-1846 të datës 18 gusht1946, Xhejkobs i dërgon Sekretarit të Shtetit, të përkthyer, letrën e Enver Hoxhës të datës 13 gusht , për traktatet.

Ja një shkurtim i saj : “ Duke patur gjithmonë në mendje dëshirën për të forcuar marrëdhëniet midis SHBA dhe RPSH, në përgjigje të dëshirave dhe aspiratave të popullit shqiptar dhe të frymës së re ndërkombëtare…. RPSH ka marrë në konsideratë dhe ka studjuar traktatet, të cilat ekzistonin midis SHBA dhe Shqipërisë para datës 7 prill 1939.

Shumë prej këtyre traktateve…. u firmosën nga qeveritë antipopullore të krijuara e të sjella në pushtet…. kundër vullnetit të popullit shqiptar. Traktate të tilla janë në mënyrë direkte ose jo direkte, në kundërshtim të interesave dhe sovranitetit të vendit tonë. Fryma dhe zbatimi i shumë prej këtyre traktateve nuk pasqyrojnë interesat dhe aspiratat e popullit tonë, por e trajtojnë atë si popull kolonial ose gjysëmkolonial. Ne nuk themi se traktatet midis SHBA dhe Shqipërisë u ngritën në frymën e përmendur më lart… por veçanërisht ata të një karakteri të dyanshëm midis dy vendeve tona….. për këtë duhen bërë korrigjime.

Qeveria e RPSH, duke patur gjithmonë në mendje miqësinë e bazuar në respektin e dyanshëm…. pranon vlefshmërinë e traktateve të karakterit ndërkombëtar midis vendit tone….

Lidhur me traktatet e tjera të një karaktri të dyanshëm si, traktatet e arbitrimit, pajtimit, natyralizmit dhe dorëzimit, qeveria shqiptare është ë gatshme t’i marrë ato në konsidratë menjëherë, me ministrin amerikan, i cili do mbrijë në Tiranë pasi të jetë njohur qeveria jonë.

Kur të jenë bërë korrigjimet e nevojshme nga të dyja palët, këto traktate do hyjnë në fuqi…

…. Duke shpresuar, se midis dy vendeve tona do rivendosen marrëdhënie diplomatike sa më shpejt që të jetë e mundur, si faktor për forcimin akoma më shumë të miqësisë midis popullit amerikan e atij shqiptar, lutemi pranoni vlerësimin tim më të lartë.”

Kryeministër për çështjet e jashtme të qeverisë së RPSH, Gjen.Kol. Enver Hoxha.

Në telegramin 740.00119/9-946 të datës 9 shtator 1946, Zv.Sekretari i Shtetit Hickerson, që kryeson delegacionin amerikan në Konferncën e Paqes në Paris, njofton se : “ Ministri paportofol, Tuk Jakova që vizitoi departamentin tonë, me inisiativën e tij, kaloi në diskutim të problemit të traktateve . Jakova shpreh besimin personal se tani, qeveria shqiptare po përgatitej të njihte në parim çështjen e vlefshmërisë së traktateve dhe marrëveshjeve midis SHBA dhe Shqipërisë. Ai ra dakort me propozimin e Hickerson për të përdorur një gjuhë të tillë për çështjen e traktateve, që me aprovimin e mare nga Sekretari i Shtetit dhe gjeneral Hoxha, ajo të shërbente si bazë për diskutimin zyrtar midis autoriteteve shqiptare me përfaqësuesin amerikan në Tiranë:

Teksti i pohimit… në esencë është si më poshtë : “ Qeveria Shqiptare pranon në parim të gjitha traktatet dhe marrëveshjet midis Shqipërisë e SHBA te 7 prillit 1939… Qeveria Shqiptare rezervon të drejtën të propozojë ndryshime ose përfundimin e traktateve e të marrëveshjeve të lartpërmëndura, mbi baza të një interesi të dyanshëm…. Diskutim për këto traktate dhe marrëveshje…. do të fillojë pas njohjes së qeverisë shqiptare nga qeveria amerikane dhe pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Shqipërisë dhe SHBA.

Jakova tha se do bisedonte me Hoxhën dhe mandej do të informonte departamentin për reagimin e kryeministrit. Jakovës iu bë e qartë se departamenti do ta kuptonte çështjen e mësipërme, si diçka që ndryshonte vetëm në gjuhë, por jo në përmbajtje të asaj sigurie origjinale, kërkuar prej nesh. Hickerson thekson…. Karakterin jozyrtar të kesaj bisede…. Ai bëri të qartë që gjeneral Hoxha, këtë çështje duhej ta trajtonte zyrtarisht me përfaqësuesin tonë në Tiranë.

Që atëherë, departamenti nuk ka dëgjuar asnjë fjalë tjetër prej Jakovës për këtë çështje.

Departamenti nuk dëshiron t’i japë përgjigje letrës së Hoxhës të datës 13 gusht, sepse Hoxha duket që, nën dritën e këtyre fakteve, ta tërheqë atë ose ta zëvendësojë , duke shtuar edhe sigurinë që ne kërkojmë. Po qe se çështja e traktateve vendoset sipas dëshirës së SHBA, ne nuk e quajmë të këshillueshme të përmendim kushte të reja njohjeje.

Por në telegramin 740.00.119/9-2046, Sekretari i Shtetit i shkruan Zv.Sekretarit të Shtetit, Kleiton se . “ Unë dëshiroj të mos merren hapa konkrete për çështjen e njohjes në këtë kohë të regjimit në Shqipëri. Pavarësisht se çfarë mund të bëjë Shqipëria në drejtim të pranimit të vlefhmërisë së traktateve, një njohje që mund të jepet në këtë kohë, do interpretohet shumë.” Byrness.

Lidhur me incidentin e Sarandës, Xhejkobs me telegramin e datës 10 tetor 1946, Nr. 775.00/10-1046, i shkruan Sekretarit të Shtetit se . “ Më datën 8 tetor, në fjalimin e tij para Konferencës së Frontit, Hoxha : “ Akuzoi Britaninë e Madhe për incidentin e Sarandës, i cili e përshkroi si pretekst, nga ana e saj , për mosvendosje marrëdhëniesh diplomatike. Për SHBA ai pohoi, çka departamenti është në dijeni, se Shqipëria është dakort për traktatet shumëpalëshe dhe se është gati të shikojë, në frymë shoqërore, çështjen e traktateve dypalëshe, por pas dhënies së njohjes”.

Me largimin nga misioni të Xhejkobs, vendin e tij, siç e kemi treguar më parë, e zuri Henderson, i cili në telegramin 711.75/10-1646 të datës 16 tetor 1946, i raporton Sekretarit të Shtetit lidhur me të : “ Xhejkobs theksoi se unë do isha përgjegjës për misionin, në mungesë të tij. Në Vashington ai shpresonte të prekte problemin e rëndësishëm midis SHBA dhe Shqipërisë, atë të traktateve të dyanshme….

Enver Hoxha tha : “… Se ai priste që SHBA ta akordojë njohjen. Pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike dhe mbrijtjes së ministrit të SHBA, mund të kalohet në diskutimin e çështjes së traktateve dypalëshe. Dhe Xhejkobs tërhoqi vërejtjen për faktin se SHBA presin përgjigje nga Qeveria Shqiptare, po të merren parasysh bisedat e zhvilluara rishtaz midis Tuk Jakovës dhe zyrtarëve të Departamentit të Shtetit….. Hoxha u përgjigj se vizita e bërë nga Tuk Jakova …. ishte thjesht një vizitë kortezie. Edhe pse janë diskutuar probleme të rëndësishme për traktatet, kjo s’duhet marrë për bazë, sepse Tuk Jakova nuk ka qenë i autorizuar të fliste zyrtarisht…

… Xhejkobs theksoi se SHBA shpresojnë se Shqipëria do të njohë vlefshmërinë e traktateve dypalëshe para dhënies së njohjes…. Se ai kishte shpresuar që marrëdhëniet diplomatike duhej të ishin përfundar qysh në fund të vitit 1945 dhe çuditej si çështja e traktateve solli një kthesë të paparashikuar në qëndrimin e qeverisë shqiptare kundrejt SHBA. …

…. Mandej Hoxha kaloi shpejt e lehtë në çështjen e traktateve duke thënë se çdo ndryshim në qëndrimin e qeverisë kundrejt SHBA, nuk është i vërtetë dhe se është provokuar nga elemente jo miqësor, sepse qysh prej fillimit e deri tash, qeveria shqiptare nuk e ka humbur ndjenjën e miqësisë për SHBA…

… Por…. SHBA kanë treguar shënja jo miqësore kundrejt Shqipërisë duke përkrahur kërkesat greke në Konferencën e Parisit, për çështje territori kundrejt Shqipërisë..”

Në telegramin 711.75/10-1946, theksohet se : “ Hoxha në fjalën e hapjes së Konferencës të Frontit Demokratik…. Duke folur për rreth dhjetë minuta për çështjen e traktateve me SHBA…. Arësyetimi i tij ishte krejt i ndryshëm nga rastet e mëparshme…

… Ndërkohë duhet theksuar se deri në këtë verë, qeveria shqiptare ka refuzuar bile, që as të mos diskurojë për çështje traktatesh dhe ka kaluar në një paraqitje të njëanshme publike të rastit të saj dhe jo të diskutonte me Xhejkobs-in ose me mua…”

Në telegramin 711.75/11-746 të datës 7 nëntor 1946, në letrën e përgjigjes që Hoxha i dërgoi Hendersonit, në përgjigje të letrës së tij të datës 5 nëntor, ndër të tjera thekson edhe : “ Prova më bindëse që Qeveria Shqiptare ka qenë gjithmonë e gatshme në zgjidhjen e çështjeve të traktateve dhe njohjen e qeverisë tonë, është nota jonë e datës 13 gusht, ku ne ramë dakort të njihnim të gjitha traktatet e një karakteri të brendshëm…. Dhe se për dy ose tre traktate dypalëshe, u vendos që ato të shikoheshin, sapo të vinte ambasadori amerikan në Tiranë…

…. Populli i madh demokratik amerikan do të jetë i pari që do të aprovojë pikëpamjet tonë të drejtë… ne dëshirojme të mos besojme që departamenti i shtetit amerikan nuk do të marrë me seriozitetin e duhur çështjen e marrdhënieve diplomatike me Shqipërinë dhe vazhdimin e forcimit të miqësisë midis dy popujve tanë. Populli Shqiptar dhe qeveria e tij kanë besim se populli amerikan, do ta ruaj miqësinë e do kërkojë të gjejë një frymë miqësore për ta forcuar mbi baza të shëndosha e të drejta këtë miqësi,

Me shumë përshëndetje Enver Hoxha”

X X

Kuptohet menjëherë ndryshimi i atyre që ndodhën gjatë vitit 1946 me misionin amerikan në Shqipëri dhe atyre që kujton dhe shkruan Enver Hoxha në kujtimet e tij

A e vini re demagogjinë proverbiale komuniste të Enver Hoxhës lidhur me “miqësinë” e madhe të qeverisë së tij dhe të popullit shqiptarë, për qeverinë Amerikane dhe për popullin amerikan? Këtë miqësi e “vërtetoi” gjyqi i montuar i “sabotatorëve” të kënetës së Maliqit, të cilët kishin pas qenë “spiune” të amerikës…. Ndërsa amerikanët vunë si kusht që Qeveria Shqiptare të njihte traktatet dhe marrëveshjet e lidhura midis Shqipërisë dhe vendeve të tjera të botës apo apo amerikaneve, para 7 prillit 1939, Enveri, duke e përdredhur muhabetin ,lidhur me këto traktate, kërkonte që më parë Qeveria Amerikane të njihte Qeverinë Shqiptare dhe pastaj të shikoheshin traktatet.

IV PERIPECITË E LARGIMIT TË MISIONIT AMERIKAN

Në fakt si rrodhën ngjarjet pas kësaj?

Në telegramin 124.756/11-1746 të datës 17 nëntor 1946, Henderson i njofton Sekretarit të Shtetit :
“ Në retrospektivë, një numër aluzionesh të fshehta të Hoxhës në drejtim të misionit dhe anëtarëve të veçantë të tij…. Tanimë marrin një rëndësi të veçantë :

a) Në fjalimin para Frontit Demokratik të datës 7 tetor , Hoxha u mundua të përcaktojë detyrat e veçanta të misionit të dërguar në Shqipëri ;
b) Në fjalimin mbajtur në Kongresin e Rinisë më 16 tetor , ai ndoqi të njëjtën linjë duke kërkuar prerë : çka bënte misioni në Tiranë, kur funksionet e tij të ligjshme kishin mbaruar disa muaj të shkuar ;
c) Në përgjigjen e tij për letrën që lajmëronte tërheqjen e misionit, ai bëri një serë referimesh për një sjellje jo miqësore të anëtarëve të veçantë të misionit….
Këto qëndrime të Hoxhës janë të paspjegueshme, përballë fakteve të vërteta dhe veprimeve normale e ligjore të misionit.

Prandaj mendohet që Hoxha…. Krijoi edhe çështjen e gjyqit të sabotatorëve ( me timen Nr. 531, unë raportova se qysh më 23 tetor kanë filluar përgatitjet sekrete për gjyqin, përfshirë këtu edhe veprimet torturuese kundër 5 shqiptarëve).

Objektivat e fundit të gjyqit mund të përmblidhen :

a) Të diskretitohet roli i SHBA dhe i Britanisë së Madhe, nëpërmjet UNRA-s, duke bërë akuza fantastike, si ajo e sabotimit të kënetës së Maliqit ;
b) Për të justifikuar te shqiptarët largimin e misionit amerikan ;
c) Për të diskretituar Fulcin dhe shumë shokë të tij në Shqipëri ( dhe shumë zyrtarë të lartë të qeverisë shqiptare) ;
d) Për të spjeguar “ dështimin “ e Qeverisë Shqiptare në përfundimin e një projekti të madh, për tharjen e kënetës së Maliqit, brënda datës 28 nentor.

Duket se vendimi i SHBA për tërheqjen e misionit e gjeti Hoxhën gjysëm të përgatitur. Ai filloi procesin gjyqësor dy ditë pasi mori vendimin e SHBA , e ndaj bëri të ditur versionin e njëanshëm të largimit të misionit, pra pasi gjyqi kaloi me goditjen e Fulcit dhe të misionit.

Faktet e mëpohtëme flasin për këtë konkluzion :

Lajmi i largimit të misionit u mbajt sekret për katër ditë në Shqipëri, derisa departamenti nxorri në shtyp shënimin e tij më 8 nentor.

Referenca e parë… doli në gazetën “ Bashkimi “ më 10 nëntor, ndërsa teksti i plotë i përgjigjes së Hoxhës, në adresë të letrës time, nuk u botua për disa ditë ( teksti i letrës time të datës 5 nentor, nuk u botua fare ).

…. Takimi i rastit i Fulcit me Sharrën ( Abdyl Sharrën… S.H. ) dhe Beqirin ( Kujtim Beqirin S.H.), ndodhi muaj të shkuara, para se të fllonte projekti i kënetës dhe prej asaj kohe, nuk pati lidhje me ta. Fulci nuk e dinte që Sharra ishte drejtor i projektit , veç kur ai doli në gjyq.

Qysh një vit më parë, Qeveria Shqiptare filloi të diskurajonte shoqërimin e qytetarëve shqiptarë me misionin…. Kjo politikë ka kaluar deri në veprime terrori…. Misioni mund të pohojë për mënyrat e mëposhtëme të torturës, përdorur nga regjimi i Hoxhës, për përfitim pohimi të rremë : ( hapje të çarrash të thella në kofshë e mbushja me kripë ; lëshimi i energjisë elektike në dhëmbët e prishur apo në rrëzë rë veshit ; futja në ujë të ftohtë deri në grykë për një kohë të gjatë ; rrahjet ; futja e sendeve metalike të mprehta në gishtrinjtë e këmbëvë etj.).

Përsa i përket gjyqit :

1. Metodat e mësipërme…. Kanë bërë që të burgiosurit mund të kenë bërë pohime fallco ;
2. Fotografia e Sharrës tregon tipare të rëna e të dobëta, prove kjo që flet për presion e torturë.

Duhet të shënohet edhe se kur Kujtim Beqiri, në bankën e të akuzuarve, mohoi se pat marrë flori prej Fulcit …. Ose ndonjë udhëzim për vonimin e punës së projektit ( që u dëgjua jo vetëm në sallën e gjyqit, por edhe në publik, organi zyrtar qeveritar “Bashkimi”, botoi pohimin e rremë se ai , në një rast pat marrë 250 shufra floriri dhe në një tjetër 200 të tilla”.

Në telegramin 124.75/11-1846 të datës 19 nëntor, Henderson njofton Sekretarin e Shtetit se më daten 9 nentor : Dhënie notash, njëkohësisht Ministrisë së Jashtme , ora 10 para dite , për çështjen e vizave të daljes së gjithë shtabit, për pengimin e anijeve të marinës, për të hyrë në ujërat shqiptare dhe për përdorimin e mjeteve të lehta të ngarkimit, për çuarjen e ngarkesave, prej portit në anije.

Ora 2 pas dite. Morrëm notë verbale. Ministria e Jashtme njofton se Z. Fulc konsiderohet i padëshirueshëm dhe misionit i kërkohet të marrë masa, që ai të largohet sa më shpejt nga Shqipëria.

Ora 2 e 30 mbas dite. I dërgojmë notë verbale ku shënojmë se Z. Fulc do largohet më datë 14 nentor, sipas kërkesës për vizë-dalje për gjithë shtabin.

Shkëmbime notash : refuzohej kërkesa për largimin e anijeve ; refuzim gojor për moslejim largimi të Marinscak-ut. Gojarisht insistova se unë nuk do largohem pa të.

Më 11 nëntor. Në notën e dytë verbale refuzohej rishikimi i largimit të anijeve dhe më pas bërjen gati të pasaportave për vizë-dalje, për të gjithë personelin.

Më 12 nëntor. Në orën 12 u takova me Konomin ( Sekretar i Ministrisë së Jashtme ), i cili ra dakort gojarisht për mjetet e ngarkimit dhe transportimin e personelit prej portit në anije , në një distancë 3 milje.

I shpreh atij shqetësimin për personelin e huaj. Ai u përgjigj se ata s’ka pse të kenë frikë, duke menduar se ata përkrahin “demokracinë e re” shqiptare, por në rast se ata kanë dalë në opozitë apo kanë kritikuar qeverinë, ata sigurisht që do të futen në burg.

( Zhurmime valësh sa që radisti jonë nuk lidhej dot me Kazertën )

Më 13 nëntor. Para dite morrëm notë verbale ku thuhej se piloti shqiptar do tregonte vendin e ankorimit të anijeve, 10 km larg bregut.
( I protestoj Konomit për zhurmën e radios dhe…ato u zhdukën).

Ora 4 mbasdite. Ministri francez ( Guy Menaut ) udhëzohet nga Parisi të marrë në ruajtje ndërtesën e SHBA.

….. Mbasdite Konomi më telefonon për të më thënë se Durrësit i janë dhënë udhëzimet dhe më kërkoi orën e largimit tim nga Tirana, sepse do shoqërohesha nga shefi i protokollit të Ministrisë së Jashtme….

Më 14 nëntor : Anijet që do na merrnin u dukën larg ujrave shqiptare, por nuk u pa anija pilot, për të ndihmuar në ankorim. Ato u ankoruan 10 km larg Durrësit.

I dërgova notë Ministrisë së Jashtme mbi kujdestarinë e ndërtesave tona nga përfaqësia franceze si dhe listën e qytetarëvë të SHBA, po qe se ata persona do të autorizohen me viza daljeje. U dërgova nota edhe ambasadave të tjera, ku i vija në dijeni për largimin e misionit.

Mbasdite pas… u nisëm për Durrës, aty u vonuam një orë për pasaportat dhe kontrollin e vizave ( kërkohej historia e familjes për çdo person ).

…. Në orën 19 drejt anijeve u dukën dy rimorkiatorë. Rimorkiatori i dytë ngarkoi gjithçka të mbetur dhe mori rrugën për në anije.

Kur ishim larguar nga porti për një kohë prej 15 minutash, unë i kërkova kapitenit të rimorkiatorit, pse nuk po vinte rimorkiatori tjetër, ai më tha e rimorkiatori dhe sanella do lëviznin sapo të qetësohej deti. Kjo do na vononte shumë dhe gratë do prisnin gjatë në bregdet.

Për në anije na u desh të lundronim dy orë në një det të ashpër. Shumicën e burrave dhe gratë i zuri deti ( gruaja ime ishte shtatëzanë në muajin e shtatë). Me vështirësi hypëm në anije.

…. Ne u nisëm menjëherë, duke lënë gjithçka në Durrës, përfshi edhe valixhet e dorës dhe për këtë nuk vumë në dijeni as Epshtejn…

Më 16 nëntor . Mbërritëm në Napoli në orën 14.00.

Njoftohemi për diçka ironike : Në durrës Epshtejn më thotë se Qeveria Shqiptare kërkon afërsisht 1000 dollarë për “ ngarkesën “ e rimorkiatorëve dhe sanalles së mallrave, të cilat poseidoheshin nga UNRA”..
Henderson

X X

Ja kjo ishte edhe odisea e largimit të personelit të misionit amerikan në Shqipëri, që shprehte qartë : “ dashurinë e madhe të Qeverisë Shqiptare për Qeverinë e SHBA dhe veçanërisht për popullin demokrat amerikan.

Enver Hoxha në kujtimet e tij shkruan : “ Misioni u largua nga mesi i nëntorit, pasi u transportua prej anijeve tona deri në dy anijet amerikane, që prisnin jashtë ujrave tona territoriale.

Kështu e mbylli kapitullin e vet ky mision gjoja paqësor, në fakt subversiv, që erdhi në Shqipëri më shumë për të prishur punë se sa për të ndrequr” ( faqe 391 ).

Ky ishe, në mënyrë shumë të përmledhur i gjithë materiali, që unë , duke patur në dorë të gjitha telegramet sekrete të misionit amerikan në Shqipëri, të vitit 1946, desha t’ua paraqitnja. Komentet e bëra janë fare të vogla. Jam i mendimit se leximi i këtij materiali me vëmendjen e duhur do të mjaftonte për të kuptuar të vërtetën , larg trillimeve e baltës së hedhur jo vetëm mbi misionin amerikan të asaj periudhe, por para së gjithash edhe për vuajtjet dhe dënimet, deri në pushkatim të shumë ish nxënësve të Shkollës Teknike të Tiranës dhe të familjeve të tyre, gjatë gjithë periudhës së regjimit komunist.

E shoh të panevojshme të zgjatem më tepër për këtë tëmë, tanimë të njohur botërisht nga të gjithë shqiptarët.

Dr. SOPOT BEQIR HACI

——————————————————————————–

X X

Fatura e kompanisë së udhëtimeve “Meridiana Travel Tour” u shlye me 8 milionë lekë nga Këshilli i Ministrave, me paratë e thesarit që ishin pjesë e shpenzimeve për “Burgosjet e padrejta”, u perdor per te paguar udhetimet e Edi Rames per te reklamuar shkarravinat e tij neper bote.

Në dy vite, ende asnjë ish-i përndjekur politik nuk ka marrë asnjë këst dëmshpërblimi megjithëse qeveria ka miratuar një fond të përgjysmuar dëmshpërblimi për këtë kategori.
Të gjitha paratë e alokuara për dëmshpërblimin e ish-të përndjekurve po përdoren në mënyrë skandaloze për të mbuluar shpenzimet e udhëtimeve të Kryeministrit jashtë vendit, i cili aktualisht në këto momente është në Kinë. Sipas një vrojtimi të thjeshtë në të dhënat e publikuara nga Open Data Albania konstatohet e zezë mbi të bardhë se fondi për ish-të përndjekurit politikë shkon për të paguar biletat e udhëtimit të Ramës.
Fatura e kompanisë së udhëtimeve “Meridiana Travel Tour” u shlye me 8 milionë lekë nga Këshilli i Ministrave, me paratë e thesarit që ishin pjesë e shpenzimeve për “Burgosjet e padrejta”.
Një ekstrakt të shpenzimeve mund ta shihni në tabelën që botojmë sot. Duket qartë që përfitues është kompania e udhëtimeve, ndërsa kategori shpenzimi është: Shpenzime për kompensim për burgosjet e padrejta. Por kjo është fatura e pagesës për vetëm një udhëtim të Ramës, ndërkohë që udhëtimet e këtij të fundit jashtë shtetit janë të panumërta.

Në dy javë, Rama vizita luksi në dy kontinente

Vetëm brenda dy javëve Rama ka zhvilluar tri vizita të ndryshme në dy kontinente të ndryshme. Javën e parë ai vizitoi Gjermaninë, ndërkohë që këtë vizitë e ndërpreu përgjysmë dhe sipas mediave është detyruar të kthehet me Charter me urgjencë në Tiranë, atë ditë ku mes PS dhe LSI pati një konflikt të nxehtë në këshillin bashkiak të Bashkisë Tiranë për çështjen e parkingjeve me pagesë.
Kthimi urgjent i Ramës me Charter sigurisht që përfshin një kosto ekstra edhe më të madhe se sa ajo e blerjes së biletave të avionit. Por për këto shpenzime ka para boll tek fondi i ish-të përndjekurve. Pak ditë pas Gjermanisë, Rama zhvilloi një vizitë zyrtare në Turqi, konkretisht për datë 19 nëntor, ndërsa dje ai fluturoi drejt Kinës, duke shënuar vizitën e katërt të tij në Kinë brenda dy vitesh. Të gjitha lëvizjet e Ramës kanë shpenzime marramendëse, të cilat në mënyrë skandaloze po aq sa edhe çnjerëzore ai po i mbulon me paratë e destinuara për dëmshpërblimin e ish-të përndjekurve politikë.

Tallja e qeverisë me dëmshpërblimet

Fondi që akordoi qeveria që herët për këtë vit tregoi qartë se, vlera nuk do të ishte e mjaftueshme për përmbylljen e procesit, pasi fatura totale e tij është rreth 400 milionë euro. Siç është bërë e ditur tashmë, Ministria e Financave po shpërndan këstin e parë dhe të dytë për ish-të përndjekurit, pa kufij moshe. Në 23 vendime të Këshillit të Ministrave, gjatë gjithë këtyre viteve u është njohur e drejta e përfitimit të dëmshpërblimit financiar më shumë se 13 167 ish-të dënuarve. Ndërsa ish-të burgosurit ende gjallë janë rreth 2900 persona, që kanë përfituar këstin e parë, por nuk dihet ende se sa nga këta janë gjallë për të përfituar të dytin.
Numri i njerëzve që kanë aplikuar për t’iu njohur statusi i ish-të dënuarit politik është 23 mijë në total. Kompensimi për të përndjekurit politikë, në fund të muajit tetor 2013, arriti në rreth 3 miliardë lekë ose rreth 8 milionë lekë më shumë se parashikimi i periudhës, duke qenë në të njëjtën kohë rreth 99.7 për qind e planit vjetor. Edhe likuidimi i ish-të përndjekurve që i përkasin moshës 70 deri në 75 vjeç për ekspertët e fushës është tërësisht e pamundur, pasi llogaritë për rreth dy mijë të burgosur politikë të gjallë siç qeveria premtoi pak kohë më parë, me fondin e vënë në dispozicion për vitin 2015 janë në fakt të pamjaftueshme për likuidimin total të tyre.
Qeveria po përplaset me premtimet e dhëna. Procesi i dëmshpërblimit po zvarritet jo vetëm në kohë, por gati-gati duket se do të dalë dhe i pamundur me ndryshimet e fundit të ligjit, të cilat qeveria i bëri pa marrë mendimin e asnjërit prej grupeve të interesit. Ndërsa, llogaritet që fatura për dëmshpërblimin e ish-të dënuarve të epokës së komunizmit të jetë në total përafërsisht 300 milionë dollarë, me këto ritme procesi do të zgjasë jo vetëm deri në vitin 2017 siç ka premtuar qeveria, por do të zgjasë për më shumë se 10 vite të tjera.
Numri i personave që kanë aplikuar për t’iu njohur statusi i ish-të dënuarit politik është 23 mijë në total, ndërkohë janë në shqyrtim të vazhdueshëm të Ministrisë së Drejtësisë, e cila miraton aplikime të reja me t’u plotësuar dokumentacioni i nevojshëm.

Share this:

Nje ngjarje e jetuar.

“Me morën me makine gaz, me një thes në koke dhe si me sollën rrotull dy ore pa e ditur ku jam me zbriten dhe me hoqën nga koka thesin e miellit që me kishte marre frymën. Në një porte të erret dy rreshta policesh me nga një hu ne dore me priten me goditje, pa me pyetur, ku me dhemb e ku me djeg.

Unë vrapoja që të shpëtoja kokën dhe hyra në një korridor të ngushte, të ngushte dhe të gjate që nuk mbaronte kurrë. Majtas kishte dyer të vogla, të vogla pa mbarim. Kur mbaroi korridori i pare me doli një kthese tjetër me një korridor pa fund. Si të them, sikur të hyje te Fusha e Aviacionit dhe të përfundoje tek Spitali Civil.

Krisen ca dryna, u hapen ca shula dhe u gjenda ne një biruce të erret në një pellg ujë në dysheme. Kthej kokën anash : në asnjë ane të murit nuk kishte asnjë dritare. Ngre kokën lart. Në tavan një vrime 20 cm x 30 cm me një rrjete teli dhe e mbuluar me çimento me dy kanale ajrosjeje anash.

Dy tuba sigurisht uji, ishin përballe njeri-tjetrit, sigurisht për të lagur ditën dhe natën, ndryshe nga do të ishte formuar gjithë ai pellg uji ne dysheme. Dy tela elektriku vareshin po aty. Pa tjetër aty e merrnin korrentin për të torturuar. Me kontrolluan, me hoqën rripin e mesit, me hoqën llastikun e të mbathurave, pastaj nisen të me këpusin një nga një pullat e xhaketës, të pantallonave, të këmishës.

Unë edhe u tmerrova edhe u çudita. Me lëne vetëm pullën lart të pantallonave. Prej aty ne hetuesi. Me ledhatuan me shkopinj ku munden. Me pyeten, me kërcënuan, me shanë, me e pakta ishte nena. Kur ankohesha me shanin nga motra, kur reagoja me fyenin me vajzën e vogël. Me akuzuan me gjera që nuk m’i merrte mendja.

U tërbova.

Kapa tavllën metalike, nuk lëvizte nga tryeza. Kapa karrigen nuk lëvizte as ajo, i kishte katër këmbët e ngulura në çimento, kapa tryezën e vogël edhe ajo ishte e blinduar ne dysheme.

Ata qeshen.

Si shpërblim me përmenden edhe gruan me të gjitha rimat e Sigurimit të Shtetit, edhe me goditen. Atë çast m’u zbërthye kopsa e vetme e pantallonave dhe përpak sa s’me ranë brekët. I mbajta me njërën dore. Atë çast me thane se me kishin arrestuar edhe motrën time.

M’u be terr e nuk mbaj mend asgjë më tepër. Me doli te fikëtit në biruce. Njëra këmbëz me ishte lagur në pellgun e ujit. Në gjysme errësire pashe sportelin që u hap. Pastaj kërciten celesat, u hapen drunjte e shulat dhe shoh policin, hetuesin dhe dy civile me nga një çante lëkure në duar :

“C’pate-tha hetuesi- që në fillim, kështu ! Me shikuan zemrën, me hoqën xhaketën, me pervolen mëngën dhe njeri nxori një vegël, sigurisht vegël korrenti ishte. Me mbështollën krahun dhe puf, puf, puf, puf me frynë duke me shtrënguar fort. Unë u tmerrova : “Çfarë bën more ! Çfarë bën ! Çfarë bëni ! Po me lëshonin korrentin dhe me ra te fiket. Uji ne pellg ishte afër, me bene qull fare dhe erdha ne vete : -E ke tensionin 5 e gjysme- me tha civili që thoshte se ishte mjek. Më vonë mora vesh se isha ne një biruce, ku stuhia kishte mbushur pellgun nga tavani. Ata dy tubat ishin tuba bergman ku kalonin dy telat e korrentit për dritën.

Llampe nuk kishte atë natë. Kur e vunë me iku një pjese e frikës. “Birucat e treta të hetuesisë, janë të Burgut të Ri. Ato janë ndërtuar me dritare të mëdha, por në vitet 50 kane mbyllur tre te katërtat e me tepër dhe lanë vetëm një frëngji sa për të marrë pak frymë dhe për të njohur njeri-tjetrin ne gjysme errësire. Me rregull kishte një orë në ditë ajrosje në një kuti tullash pa tavan, por në fakt të linin dy herë në javë nga 10 min.

Banje të nxehte nuk kishte kurrë, mund të laheshe një herë në gjashtë muaj me ujë të ftohtë. Hetuesia ishte e gjatë. Unë kam bere afër dy vjet, shto dy vjet të tjera izolim të plotë pas hetuesisë dhe gjyqit. Birucat e Burgut të Ri ishin me çimento. Kishte një batanije, 2 sipas dëshirës se hetuesit. Ushqimet liheshin jashtë ne korridor. Edhe tasi e luga. Pagurja lejohej brenda. Minjtë e mëdhenj shëtisnin lirshëm ne korridore dhe bënin c’te donin me ushqimet tona.

Racioni zyrtarisht ishte 500 g, por ne fakt 1600-1700 g ndahej katërsh dhe një e katërta ishte racioni yt, ai që pastronte korridorin merrte një buke teprice. Merrnin edhe spiunet teprice dhe ai po të donte të jepte një pjese nga hisja jote dhe ti duhej ti thoshe faleminderit. Nuk ia jepnin hapur, por thonin se gjoja ia solli familja me një cope marmelatë.

Në fushatën e patates buka zëvendësohej me patate të ziera ose me buke misri. Kjo ishte periudha me e vështire e urisë. Supe jepej ne dreke e ne darke. Ishte një spirilëng me oriz me krimba, makarona me krimba, ose fasule me miza të zeza. Nuk flas për një, dy a tre, por për qindra miza që duhej të mbyllje sytë e t’i kapërdije. Kripe kishte 5 g, vaj kishte 6,5 g, por ne fakt kurrë nuk shihej një gjurme yndyre.

Kur kishte lëng fasuleje ishte ditë festë.

Një herë në muaj kur kishte patate në gjelle, ajo ishte shumë e shijshme.

Do t’ju them dhe një gjë :

kur qëllonte që të rrihnin (se nuk të rrihnin përditë), kur ktheheshe në biruce haje bukën me aq shije sa nuk e kishte shijuar as ne dasem.

Në biruce të jepnin tri cigare në ditë, një në mengjez, një ne dreke dhe një ne darke. Kuptohet po të rrije urte.

Ndryshe të kapërcente rradhen e ndezjes kapteri, e ti pastaj duhej të prisje deri të nesërmen ne dreke. Në biruce vinin edhe ushqime nga familja. Një here ne muaj, sheqer, biskota, marmelate, katër kg.

Po ne biruce ka edhe histori të tjera. Sa vete kane vrare veten në hetuesi ? Sa janë hedhur nga dritaret, plasur trutë ne sokak, sa janë varur me carcafe ose me këmisha të grisura ? Me e renda është :

Pasiguria ne biruce.

Ajo ishte një front i hapur, ku sulmi mund të të vije nga çdo ane e ti nuk nuk mund të mbrohesh nga asnjë drejtim.

Të gjithë familjet e të arratisurve dhe të dyshimtëve i largonin nga kufiri i çonin ne zonat kënetore.

Denoheshin ne fillim 5 vjet, pastaj 10-15, 25 dhe deri ne 40 vjet.

Gjyq për ta nuk kishte.

Vetëm komunikim shtese intenimi. Internimi ekonomik. E pësonin njerëz që kishin bere pune private pa leje.

Internim për probleme morale : internonin për kurvëri, për bizhoz, internonin priftërinj. Mbaj mend që internuan nene e bije nga Tirana ne Lushnja. Ato ishin të pafajshme dhe të dyja varen veten.

Njerëzit i internonin në fshatra më të keqinj, më të varfër, më të thate.

Hapeshin dosje për shumicën e popullsisë se rritur, gra e burra, djem e vajza. Spiunet ishin në numër shume të madh, me tepër se ia merr mendja cilitdo. Duheshin për të kontrolluar njeri-tjetrin. Kudo qarkullonte parulla.

Ne tre vete njeri është spiun. Kjo nuk ishte e vërtete, por duhej për të krijuar pasiguri mes njerëzve. Edhe spiunet kishin kategori.

Rezidentet quheshin me tallje “brigadieret që mbledhnin letra”.

Bazat, shtepiat e takimit, strehuesit. Ishin një rrjet i gjallë të cilit ishte e vështire ti ikje.

Kishte spiune nga dëshira, spiune nga detyrimi, spiune që paguheshin 120 leke të vjetra, spiune që imponoheshin se i kishin zëne duke vjedhur, vajza ose gra që i kishin zëne ne imoralitet.

Rekrutonin shume të rinj ne Ushtri, në shkollë, për të fituar burse etj.

Arrestimet. Si bëheshin ? Fshehtas, natën.

Ditën ne ndërmarrje, ne institucion, me ceremoni.

Në mbledhje të lagjes, të frontit, me demaskim, me përgatitje demaskuesish. Kur donin të mos merrej vesh, e nisnin personin me shërbim dhe arrestonin. Shpesh i nisnin për të ikur dhe i zinin ne prite.

Hetuesia, biruca.

Ne fillim birucat e hetimit ishin sipas rastit. Ne Shkodër për shembull nga një burg ne vitin 1946 u bene 13 burgje. Manastire fetare, katolike, shtëpia tregtaresh, Kinema.

Burgu i madh, burgu ordiner, Kuvendi Françeskan, Shtëpia e misionit Katolik, Burgu i Gestapos, Shtëpia e Ulqinakut, Shtëpia e Faslli Ademit, Shtëpia e Dr. Karamitrit, Shtëpia e Ciurcise, Policia të Murgeshat etj.

Të arrestuarit vinin një nga një, dy, pese, dhjete në një dhomë, vinin ne korridore mbështjellur me rrogoz, në banjo kishte raste kur i lidhin edhe për një dru ne oborr.

Në Tiranë ishin tri pale birucash :

Birucat e burgut të vjetër që ishin dhoma të verteta, të mëdha, me dërrase, me dritare të mëdha. Ishin ndërtuar ne kohen e Zogut dhe nuk kishte si i bënin më të vogla.

Në oborrin e burgut të vjetër ishin ndërtuar 50 biruca të vogla që quheshin birucat e Kocit. Për to kishte dhëne urdhër për t’i ndërtuar Koci Xoxe, ministri i Punëve të Brendshme, i cili kishte vuajtur edhe hetimin e vet ne ato biruca. Ato ishin 5-6 here me të vogla se të parat, nuk kishin dritare fare, vetëm ne tavan kishte një brime, të mbuluar me çimento si tunel sipër, ku thuajse nuk dukej drita.

Metodat e diktaturës ishin të shkallëzuara.

• 1. Ngjallja e frikës :
• Imperializmi, revizionizmi, armiku i klasës, sabotimi, bile u fol edhe për buburrecin amerikan.
• 2. Fushata e mbledhjes se floririt, tregtaret u tatuan me tatime të jashtëzakonshme. Kush nuk i paguante futej në burg. Janë të njohura torturat për t’i detyruar të paguanin. U krijua koncepti që çdo tregtar ishte njeri i poshtër.

• 3. Aksionet ishin të pandërprera :
• Pune vullnetare, feste e pandërprere, mitingje të vazhdueshme. Filloi me aksionin kundër karkalecit në vitin 1945, rruga Kukës Peshkopi 1946, hekurudha Durrës-Elbasan, Durrës-Rrogozhinë, Durrës-Tirane, Shkodër-Titograd, 1947-1950, pastaj erdhën aksionet “Tu qepemi kodrave e maleve”, pyllëzimet, tokat e reja etj. Kudo i porosisnin njerëzit të dalin vullnetare.
• Kishte shumë që shkonin vete, kishte shumë që frikësoheshin.
• Tregojnë se Skënder Sallakut, një humoristi të shquar i thane të dilte vullnetar. Ai rrudhi supet : -Sa për forme-, i thane, -se nuk të çojmë ty. Pasi u regjistrua e pyeten : -Ku e do ? -Ke ? -Vendin e aksionit ? –Këtu, -tha e ngriti gishtin. -Ku e pyeten prape. – E dua ne lule të ballit -tha”
• 4. Fushatat “Lemi i pare shtetit” ishin të zakonshme. Grumbullimi i drithit behej me detyrim.
• 5. Huate shtetërore. Zhvillohej një gare midis fshatareve dhe qytetareve kush jep me shume, është me i miri. Po s’e jipje vete, caktonin shumën.
• 6. Shpallja kulak. Fshataret me të gjalle, me te zotet, me punëtoret, me të pasur shpalleshin kulakë, shpronësoheshin, u merrej toka, bagëtia, u vihej tatim u merrej tatimi jetik.
• 7. U krijuan repartet e punës. “Reaksionaret” i mblidhnin veçmas. Pa arme, me kazma e lopata kryenin pune të detyruar në Ushtri, gurore, toka të reja, këneta, bonifikime.
• 8. Internimet politike.
• 9.10.11 Doni me per Belulin??????????????????
• A e dini se cfare ishte Libri i Shtepise?
•  Nga ana e vet Organizata Baze  kishte nen vëzhgim politik dhe shoqëror zonën e vet dhe me anën e anëtareve aktive të partisë merrte në shqyrtim raportimet, përgojimet, vëzhgimet me karakter politik ose të dyshimte dhe i jepte konkluzionet e veta Komitetit të Partisë i cili kishte një zyre të veçante qe mblidhte çdo raportim për çështje të dyshimta, për probleme të dyshimta dhe ia komunikonte Sigurimit për veprim.
• Çdo njeri do të shkruante autobiografinë çdo vit me të gjitha hollësitë, sidomos me gjerat e dyshimta.
• Organizata Baze shtonte imtesite e veta në kartelat pranë Komitetit të Partisë. Një organizate tjetër më e gjere që përfshinte gjithë popullsinë e rritur të Shqipërisë, me përjashtim të kulakëve dhe armiqve të shpallur ishte Fronti Demokratik.
• Faza e pare e goditjes ishte kritika, pastaj demaskimi, ne fund heqja e triskës se Frontit me ceremoni.
• Në vendin e punës goditja kishte shkallëzime të tjera :
• Ulja në kategori, kalim me pune ne prodhim, shkurtim kuadri, kalim e kantiere të largëta prodhimi, shkuarja ne baze ne vendlindje ose ne Malësi, pushim nga puna.
• Në fillim të viteve 50 u vu ne përdorim Libri i Shtëpisë, sipas shembullit sovjetik ishe i detyruar të shënoje çdo njeri që të vinte në shtëpi qofte për të fjetur edhe një natë. Duhet ta regjistroje mysafirin ne zyrën e Këshillit, të shënoje kush ka ardhur, çfarë lidhje ke me te, nga ka ardhur, perse ka ardhur sa do të qëndroje c’numer dokumenti ka dhe të blejë edhe pullën edhe t’ia ngjisje faqes se librit.

Ne 46 vjet diktature nuk ka pasur ligj për Sigurimin e Shtetit. Ka pasur vetëm një vendim të Byrose Politike të Komitetit Qendror të PPSH. Në Komitetin Qendror ekzistonte një zyre e Goditjes që planifikonte masat ndëshkimore dhe një zyre e Thashethemeve që drejtonte disinformacionin për të hutuar njerëzit.

Ne vitin 1948 Sigurimi i Shtetit u nda nga organizatat baze të partisë, por nuk e humbi bashkëpunimin me të

Torturat.

• 1. Rrahje me dru deri sa të bëhen plage dhe të bjere mishi.
• 2. Kruarje e plagëve të qelbëzuara me dru
• 3. C’puarje e mishit më të djegur.
• 4. Elektrik ne veshe.
• 5. Futje e kripës ne mish.
• 6. Lagia me ujë të ftohtë.
• 7. Lenia pa buke deri në vdekje.
• 8. Lenia pa buke për disa ore
• 9. Lenia zhveshur ne të ftohte.
• 10. Jeleku i forcës.
• 11. Dinamit në vehte.
• 12. Shtrëngimi i gishtërinjve me pinca.
• 13. Fekale ne goje.
• 14. Varje me koke poshtë.
• 15. Lidhje për peme.
• 16. Lenie ne diell.
• 17. Maçoku ne tumane.
• 18. Përgatitje varri, pushke në gojë.
• 19. Tentative për çnderim të vajzës.

Grupet armiqësore krijoheshin sipas situatave :

Akuzat Falso, Priftërinjtë spiune te Vatikanit. Tregtaret torturoheshin për t’u nxjerre florinjte. Grupe oficeresh të Zogut Intelektuale-Shkrimtare Grupi i deputeteve Grupi Tekniko-Intelektuale i Fullcit, Imperializmi amerikan Grupi i Maliqit. Fronti i Rezistencës i sajuar nga Sigurimi Gjyqi i Koci Xoxes, Vaske Kolecit, Vango Mitrojorgjit Bedri Spahiu-Tuk Jakova Gjyqi i Teme Sejkos Liri Belishova Gjyqi i kinezeve Abdyl Kellezi, Koco Theododhosi, Beqir Balluku, Hito Cako, Petrit Dume, Memet Shehut.

Gjyqet e popullit zhvilloheshin ne kinema me autoporlant jashtë. Shoqëroheshin të lidhur në këmbe. Dy tri shamizeza dhe jevgj thirrnin : “Ne litar kriminelet !”. Edhe rrugës edhe ne rreshtat e pare.

Dënimet :

Ngjiteshin pllakata të shtypura.

Pushkatimet në mengjez pranë varrezave, gjyq ne lagje, ne fshat, ne kooperative.

“Shullazi rrëmbeu para një jave Vangjush Dakon. E mbajti një natë. Me qytë të revoles i kërkoi tokën e tij.

E dini të gjithë, por e fshihni. Pse e fshihni? Keni frikë Ramën, keni frikë Shullazin. Por do vdisni nga frika. Ka prej jush njerëz me integritet. Po si e fshihni ju pengmarrjen që i bëri Shullazi kryetarit të Bashkisë. Ai mori peng një nga njerëzit më të afërm të Edi Ramës. Gjushi është më i afërmi i Edi Ramës, sepse ai i çon baulen me para”,

Tani Shullazi nuk i mban lidhjet me Ministrin e Brendshëm, Saimir Tahiri, por me vetë kryeministrin Edi Rama.

“4 – 5 muajt e fundit Shullazi është ashtu dhe kështu me Edi Ramën. Po, e takon Ramën, ka marrë garanci të plotë. E dini? Kur ndodhi vrasja në rrugë të Kavajës, policia e arrestoi, i gjeti armë, e gjeti të qëlluar, i gjeti 5 mijë dollarë, i gjeti mijëra euro, pro çfarë ndodhi. I mori provat e barutit në dy duar. Por cfarë ndodhi? U lirua menjëherë pa pritur rezultatin e laboratorit. Nuk pritën rezultatin e laboratorit. U tha se nuk priten për arsye të caktuara. E nisën vrasësin t’i thotë kryetarit të opozitës, mos e nxirr kokën në atë dritare. Sigurisht, kërcënimi i liderit të opozitës përbën një ngjarje të rëndë për vendin dhe një ngjarje të rëndë ndërkombëtare. Miqtë dhe parterët u shqtësuan. Ndërhyrja e kryebanditit (i referohet Ramës) e mbylli dosjes. Cili ka parë në media romin që u qëllua në vendin ku do të ndërkonte ky me Shullazin? Të gjithë e kemi parë, të gjithë e dimë. Por askush nuk flet. T’i flasësh një kryeministri bandit është gjë e rëndë”,

Ka qenë ndërhyrja e Edi Ramës ajo që liroi Bardhok Pllanaj pasi u ndalua nga polici në makinën e deputeti Mark Frroku, në operacionin e koduar me emrin “Viluni”.

“Por çfarë mund t’i thuash një kryeminitri kur Pllana, kryebanditi, kapet në makinën e deputetit? Polici i thotë nxirre jashtë. Pas 23 minutash i vjen urdhëri policisë, lirojeni. Do të doja ta akuzoja Ilir Metën, por ai nuk mund ta japë ai këtë urdhër. Këtë urdhër e jep vetëm kryeministri. Nuk e jep dot as ministri i brendshëm, sepse ikën vetë ai. A u lirua Pllana apo është shpikje e opozitës. T’i që tund kokën ( i drejtohet deputetit Pirro Lutaj) je pjesë e mobokratëve. Se ti je bandit i vogël në krahasim me Edi Ramën”.

“Këtij zotërisë që më rri këtu prapa dhe flet në telefon… Ju e dini se makina e tij ka kaluar 33 herë në kufi me Habilajt trafikantë. Por tani kam një pyetje tjetër. I kujt është dhe ku është skafi Venus ES 640, matrikull BZ BE 1007 445. I kujt është ky skaf? Ku ndodhet? Për çfarë është përdorur. Ç’lidhje ka me ty? Na thuaj ndonjë gje për të. Thuaj sepse është pyetje konkrete. Venus e ka pasi pëlqehet shumë. Nëse do që të të ndihmoj, unë edhe mund të të ndihmoj. Por më mirë shko në prokurori se e ke të evidentuar. Çfarë ndodh në mobokraci? 3.2 ton drogë në 48 orë. Sepse drogën e ka marrë partia. Pse është mobokraci, sepse mobët, banditët, dalin në zgjedhje dhe votohen. Marrin vota, zënë poste. Por çfarë ndodh, që kryebanditi shndërron qeverinë në një organizatë kriminale. Kjo qeveri është organizatë e mirëfilltë kriminale. Mbylle gojën, maniak ( i drejtohet Ministrit të Ekonomisë, Arben Ahmetaj). Ky është maniak. Kjo është organizatë kriminale. Edi Rama, sipas burimeve tuaja, jo të miat, i jep Eftimit paratë. Kush është Eftimi? Eftimi është njeriu që merr tenderat sekrete. I merr të gjitha direktë. Nëse kompania angleze që bëri masterplanin për bregun e jugut, u shpërblye me 250 dollarë, Eftimi ndan jo më pak se 8 milionë euro. Lexoni raportin e KE. Sqaro shtëpinë tënde, si është marrë dhe e kujt është ( i drejtohet Arben Çukos. Ju jeni rekrutuar të gjithë me dosje nga Edi Rama. Jo të gjithë, por shumica juaj.”

Gjykatësit që liruan Arben Frrokun nga burgu, të arrestuar për vrasjen e kryekomisar Dritan Lamajt, se kanë marrë nga gjysmë milioni euro për vendimin e tyre.

“Gjyqtarët që e liruan Arben Frrokun morën secili nga gjysmë milioni euro. Arben Frroku i liruar u shndërrua në aleat të PS dhe në takimin publik që bëri me kryebanditin Edi Rama i tha mbathja. Çunat e krimit, fallangat e krimit e liruan të kalojë në Muriqan pa vulën shtetërore. Dhe dilni këtu bëni moral. Po ja që u gjet një shtet tjetër fqinj dhe e bllokoi. Çfarë ndodhi më pas, mobokrati ministër mori në telefon dhe i tha: Kalojeni se s’ka probleme. Kryevrasësi i kryekomisarit! Është krim… Sigurisht që ai (Rama) ka zgjedhur të sundojë me banditë.

Ky fjalim i ashpër i Berishës vjen në një kohë kur për herë të parë ambasada amerikane përmendi me emra kriminelë të rrezikshëm, që lëvizin të lirë.