ALI ABIDIN GJATA: MESUESI PATRIOT DHE PISHTAR I HAPJES TË SHKOLLAVE SHQIPE.

Nga gazetari Flori Slatina.

Gazeta 55. Tirane 1999.

I lindur në Caushli te rrethit te Korces me 1895.

Aliu u edukuar ne nje familje te madhe patriotike ne zonen e Pirgut, mbaron kursin pedagogjik ne Shkoder e Elbasan si mik i ngushte i Aleksander Xhuvanit dhe Luigi Gurakugit. 

Ne 1914.  si njeri me ide perparimtare demokratike futet ne çeten e Themistokli Germenjit, ka marre pjese ne disa beteja si dhe ne betejen per clirimin e Korces nga greket,  ku i djegin edhe shtepine. 

Ne 1916 se bashku me patriote te tjere merr pjese ne krijimin e autonomise se Korces,  ku perseri dallohet per idete e tij perparimtare.

Ne l917 vjen mesues  ne Caushli, ku permes perpjekjeve te shumta mesuesi patriot arrin si bashku me shoket dhe miqte e tij te hapi shkollen e pare shqipe ne fshatin e  tij Çaushli ne dy dhoma ne shtepine tij e Refat Ketit, ku mesonin rreth 30 nxenes te gjithe djem nga fshatrat. Caushli, Pirk, Kakac,Velitern, dhe Zvirine.

Hapja e kesaj shkolle te pare ne te gjithe zonen ishte nje ngjarje e shenuar dhe me vlera te medha per kohen prandaj u mirprit dhe u ndihmua nga te gjithe.

Ne vitin 1920 1924 merr pjese ne levizjen demokratike perkrah Fan Nolit, ai ishte perkrahes i levizje dhe perhapes i ideve Fanoliste, dhe cilesohet nga regjimi i asaj kohe si njeri i rrezikshem per qeverine.

Me 1927 mesues Ali Gjata pushohet nga puna me motivacionin”mesues me ide perparimtare kundra regjimit” dhe shkolla mbyllet.

Ne vitin 1928 mesuesi e rihap shkollen ne fshtin Pirg ne shtepine e Zenel Myftarit.

Ne vitin 1932 mesuesi Ali Gjata e rihap shkollen ne fshatin Podgorie me rret 100 nxenes, dhe ne vitin 1936 transferohet ne fshatin Çiflig (Korce) por perseri per idete e tij demokratke nxirret ne dispozicion.

1940-1944 lidhet me levizjen Nacio nal-Clinimtare ne Korce ku ne fshatin e tij Caushli i djegin perseri shtepine.

Ne vitn 1944 dergohet mesues nga Komiteti qarkor i Korces per te rihapur shkollat e zones.

Ne fund te vitit 1944 ky mesues thirret delegat ne Kongresin e arsimtareve antifashiste ne Lozhan te Maliqit, ku u caktua nen/kryetar i komisionit per drejtimin dhe zhvillimin e Kongresit, mbas te cilit  kthehet perseri mesues ne ne fshatin e tij.

Ne vitin 1948 se bashku me mesuesin tjeter antifashist, patriotin Kasem Bazelli,  nga fshati Maliq,  shkojne mesues me iniciative ne Moker per 1 vit ne fshatin Selce e Poshtme,  perseri kthehet ne shkollen e Pingut deri ne vitin 1960 ku del ne pension.

Megjithe se ne pension, ai nuk u largua nga shkolla por punoi dhe 5 vjet te tjera, per te zhdukur analfabetizmin.

Periudha e ketij mesuesi te nderuar patriot ndahet ne dy pjese. Ne ate te luftes me arme ne dore per pamvarsine e vendit, dhe ne ate te hapjes se shkollave shqipe ne te gjithe krahinen e Pirgut ne Gore.

Per veprimtari patriotike ky mesues eshte i vendosur ne muzeumet e shkollave Pirg,  Caushli,  Podgorie dhe Selca e Poshtme Pogradec.  Vdiq me 1981 i harruan nga regjimi komunist por gjithmone i nderuar nga fshtaret koleget dhe nxenesit e tij.

Ishte viti 2012 ku Komuna Pirg-Korçë e nderoj me titullin “Qytetar nderi”

Ne 10 shtator shkolla e fshatit Caushli mbush 100 vjetorin e hapjes se saj ne  te cilin do te kujtohet dhe nderohet mesuesi i pare i kesaj shkolle patrioti dhe luftetari Ali Abedin Gjata.