NATO po kalon një “ndryshim rrënjësor”, sipas një oficeri të lartë.
Një zgjerim i madh pret ku forca e 40,000 ushtarëve do të jetë 240,000.
Si shpjegim tregohet pushtimi rus i Ukrainës.
– Brenda natës ndryshoi mentaliteti.
NATO ndihet e elektrizuar, ju mund të ndjeni energjinë që rrjedh nëpër sistem, tha oficeri për
Sky News .
Planet e gjata të mbrojtjes që nuk kishin marrë shumë tërheqje përpara 24 shkurtit – ditën kur Moska filloi sulmin e saj të gjithanshëm ndaj Kievit – kanë filluar të bëhen realitet ndërsa liderët takohen për një samit historik në Spanjë nga 28-30 qershor.
“Mentaliteti ndryshoi brenda natës,” tha një oficer ushtarak i NATO-s. “NATO tani ndihet sikur është elektrizuar. Ju mund të ndjeni energjinë që lulëzon përmes sistemit.”
Një diplomat parashikoi se samiti i Madridit do të sjellë – ose të paktën do të binte dakord për kornizën për të ofruar – “një ndryshim rrënjësor në qëndrim”.
Lajmet drejtpërdrejt në Ukrainë: Autoriteti i Putinit në Rusi ‘gërryhet’
Megjithatë, ka zhgënjim që dëshira e Suedisë dhe Finlandës historikisht neutrale për t’u bashkuar me aleancën – në kundërshtimin përfundimtar të zotit Putin dhe për të fituar për aleatët – ende nuk është aktivizuar për shkak të shqetësimeve nga Turqia.
Ankaraja ka akuzuar Stokholmin për strehimin e militantëve kurdë. Mbretëria e Bashkuar është një nga aleatët që përpiqet të zgjidhë përçarjen në kohë për Madridin.
Ndër hapat që pritet të jepet drita jeshile:
• Një zgjerim dhe riemërtim i Forcës së Reagimit të NATO-s prej 40,000 trupash, ndoshta deri në gjashtëfish, sipas dy burimeve ushtarake. Por një burim i NATO-s tha se formula të ndryshme po diskutohen dhe rritja përfundimtare ka të ngjarë të jetë më e ulët.
• Një ngritje në madhësinë e një misioni për të penguar Rusinë nga shënjestrimi i krahut lindor dhe juglindor të NATO-s, me mijëra trupa të tjera të shtuara, megjithëse shumë prej tyre do të vendosen në vendin e tyre dhe do të vendosen përpara vetëm nëse është e nevojshme.
• Përcaktimi i Rusisë si “kërcënimi më i rëndësishëm dhe më i drejtpërdrejtë” për sigurinë.
• Një “paketë gjithëpërfshirëse e ndihmës” për Ukrainën, duke përfshirë pajisje për të luftuar dronët rusë dhe për të ofruar komunikim të sigurt.
Jens Stoltenberg, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, tha se mbledhja e krerëve të shteteve dhe qeverive në kryeqytetin spanjoll do të jetë një “samit transformues, sepse jemi në një moment kyç për sigurinë tonë”.
Dëshmitë e tmerrit të lëshuar nga forcat ruse në vende si qyteti ukrainas Bucha duket se kanë ngurtësuar vendosmërinë e të gjitha vendeve anëtare për të rënë dakord për të forcuar mbrojtjen e tyre në një mënyrë që do të kishte qenë e paimagjinueshme edhe një vit më parë.
Një ministër i mbrojtjes i NATO-s kuptohet se u ka thënë homologëve të tij në një takim në selinë e aleancës në Bruksel javën e kaluar se një mizori e stilit të Buçës nuk mund të lejohet të ndodhë në tokën e NATO-s.
Nëse Rusia do të përpiqej të pushtonte, “do të fshihej nga toka”
Ky vlerësim i ndryshuar i kërcënimit po ndryshon politikën e NATO-s se si ta pengojë atë.
Aleatët duket se do të largohen nga mbështetja thjesht në kërcënimin e dënimit që është i mjaftueshëm për të ndaluar Presidentin Putin të veprojë, në atë që disa po e quajnë “parandalim nga mohimi”.
Kusti Salm, nëpunësi më i lartë civil në Ministrinë e Mbrojtjes të Estonisë, shpjegoi se do të funksiononte duke pasur trupa në numër më të madh tashmë në terren për të ndaluar çdo pushtim përpara se të fillonte.
“Ju jeni në gjendje të vendosni forca adekuate, të mjaftueshme dhe i tregoni kundërshtarit tuaj të mundshëm se mbindeshja e forcës është në një nivel që ju [kundërshtari] do ta humbisni menjëherë,” tha ai në një konferencë me gazetarët.
“Ky mesazh duhet të përkthehet në një humbje të vullnetit të tyre për të pushtuar… Rusia mund të lexojë prej saj se edhe nëse do të përpiqeshin, do të fshiheshin nga toka në orët e para.”
Forcat u mobilizuan brenda disa ditësh
Mendimi i ri kërkon që aleatët e NATO-s të kenë ushtarë, marinarë, marina dhe ekuipazh ajror edhe më të aftë për të luftuar, të gatshëm për të lëvizur në shkallë të ndryshme gatishmërie. Kjo mund të variojë nga njoftimi dy ditësh për t’u mobilizuar deri në gjashtë muaj.
Forca e Reagimit të NATO-s, ose NRF, tashmë i ofron gjeneralit amerikan Tod Walters, Komandantit Suprem të Aleatëve në Evropë, komandantit më të lartë ushtarak të aleancës, rreth 40,000 ushtarakë dhe gra të gatishmërisë së lartë. Ai u trefishua në përmasa pas pushtimit të parë rus të Ukrainës në vitin 2014, kur Kremlini aneksoi Krimenë dhe mbështeti separatistët në lindje.
Sipas kornizës së re të parashikuar, madhësia e aftësisë do të rritet edhe më shumë dhe emri pritet të ndryshojë në Forca e Reagimit Aleat (ARF).
Çdo shtet anëtar, me përjashtim të Islandës për shkak se nuk ka ushtri, kuptohet se po kërkon të vendosë më shumë nga forcat e veta në një gjendje më të madhe gatishmërie.
Ata mund të ngarkohen me një zonë specifike të territorit të NATO-s për t’u mbrojtur sipas të ashtuquajturave “plane rajonale” për të cilat ende po punohet dhe nuk pritet të finalizohen deri në fund të vitit.
“ARF do të jetë rreth gjashtë herë më e madhe se NRF – dukshëm më shumë,” tha një oficer ushtarak me njohuri të të menduarit. Kjo do të thotë rreth 240,000 personel ushtarak.
Një oficer i dytë ushtarak tha se edhe ai kishte dëgjuar shifrën gjashtëfish.
Një burim i NATO-s, megjithatë, tha se nuk ka ende një vendim dhe shifra përfundimtare për rritjen e forcave të gatishmërisë së lartë ka të ngjarë të jetë më e ulët.
Forcimi i mbrojtjeve …
Gjithashtu pjesë e planit të ri të NATO-s është një forcimi i mëtejshëm i mbrojtjes së saj në tetë vende përgjatë kufijve të saj lindorë dhe juglindorë.
Stoltenberg, në një bisedë publike me faqen e lajmeve Politico, zbuloi të martën se aleatët do të bien dakord “të forcojnë grupet e betejës në lindje deri në nivelin e brigadës”. Një grup beteje përfshin rreth 1,000 trupa, ndërsa një brigadë mund të jetë midis 3,000 dhe 5,000.
Komentet tregojnë për një grup prej tetë misionesh ekzistuese në tre shtetet baltike, si dhe në Poloni, Rumani, Sllovaki, Hungari dhe Rumani, duke u rritur më tej.
Aleatët, duke përfshirë Britaninë e Madhe, SHBA-në, Kanadanë dhe Gjermaninë tashmë po kontribuojnë me forca në grupet e betejës atje.
Dërgimi i trupave jashtë shtetit është i shtrenjtë dhe, argumentojnë disa aleatë, i panevojshëm deri në një pikë, duke pasur parasysh se NATO-ja ka të ngjarë të ketë muaj paralajmërim paraprak përpara se Rusia të nisë një pushtim, gjë që ndodhi në ndërtimin e një viti deri në sulmin në Ukrainë.
Mbretëria e Bashkuar, e cila kryeson misionin e NATO-s në Estoni, e rriti praninë e saj brenda vendit në dy grupe beteje këtë vit.
Ben Wallace, sekretari i mbrojtjes, ka thënë se ka “shumë të ngjarë” të shtohet një e treta, duke e kthyer forcën në një brigadë të vogël prej rreth 3,000 personeli, por disa nga trupat e reja mund të vendosen në shtëpi.
Gjermania, e cila drejton grupin e betejës në Lituani, po zgjeron gjithashtu angazhimin e saj ndaj një brigade, por ka thënë se do të ketë “paracaktuar” trupa në gatishmëri në shtëpi në rast nevoje.
Në të kundërt, shtetet baltike, me Rusinë në oborrin e tyre, duan më shumë çizme fizikisht në terren.
Ata gjithashtu do të donin që NATO të forconte edhe më tej mbrojtjen e saj, si p.sh. me një mbrojtje ajrore “kupolë hekuri” të stilit izraelit, në gjendje të shpërthejë raketat ruse nga qielli.
Nuk ka gjasa që një lëvizje e tillë të arrihet në një afat të afërt, por sipas burimeve ushtarake dhe diplomatike po shikohet mbrojtja ajrore e zgjeruar.
Larg krizës së menjëhershme, aleatët në Madrid do të zbulojnë gjithashtu atë që quhet një “koncept strategjik” i ri – efektivisht një plan për NATO-n mbi kërcënimet dhe sfidat me të cilat përballet. Kjo do të përfshijë Kinën, ndryshimet klimatike, luftën kibernetike dhe zhvillimin e aftësive hapësinore.
Russia’s invasion of Ukraine – which is not in NATO – has triggered a fundamental rethink in how the alliance deters President Vladimir Putin from attacking any of its 30 member states.
Security and Defence Editor@haynesdeborah
Thursday 23 June 2022 08:45, UK
NATO looks set to agree next week to the biggest overhaul of its defences since the Cold War, including a major expansion of a 40,000-strong force on alert to respond in a crisis.
Russia’s invasion of Ukraine – which is not in NATO – has triggered a fundamental rethink in how the alliance deters President Vladimir Putin from attacking any of its 30 member states, according to interviews and briefings with half a dozen military officers and diplomats.
Long-standing defence plans that had not received much traction prior to 24 February – the day Moscow launched its all-out assault on Kyiv – are starting to become a reality as leaders meet for a landmark summit in Spain from 28-30 June.
“Overnight the mentality changed,” said a NATO military officer. “NATO now feels like it is electrified. You can feel the energy surging through the system.”
A diplomat predicted that the Madrid summit will deliver – or at least agree the framework to deliver – “a radical change in posture”.
Ukraine news live: Putin’s authority in Russia ‘eroding’
There is disappointment though that a desire by historically neutral Sweden and Finland to join the alliance – in the ultimate snub to Mr Putin and win for the allies – has yet to be activated because of concerns by Turkey. Ankara has accused Stockholm of harbouring Kurdish militants. The UK is one of the allies trying to resolve the rift in time for Madrid.
Among the steps expected to be given the green light are:
• An expansion and rebranding of the 40,000-strong NATO Response Force, possibly by as much as six-fold, according to two military sources. But a NATO source said various formulas are being discussed and the final increase would likely be lower.
• An uplift in the size of a mission to deter Russia from targeting NATO’s eastern and southeastern flank, with thousands more troops added, though many are set to be based in their home nation and only deploy forward if needed.
• The designation of Russia as the “most significant and direct threat” to security.
• A new “comprehensive assistance package” for Ukraine, including equipment to counter Russian drones and provide secure communication.
Jens Stoltenberg, the NATO Secretary General, said the gathering of heads of state and government in the Spanish capital will be a “transformative summit because we are at a pivotal time for our security”.
Evidence of the horror unleashed by Russian forces in places like the Ukrainian town of Bucha appear to have hardened the resolve of all member states to agree to strengthen their defences in a way that would have been unthinkable even a year ago.
A NATO defence minister is understood to have told his counterparts at a meeting at the alliance’s headquarters in Brussels last week that a Bucha-style atrocity cannot be allowed to happen on NATO soil.
If Russia tried to invade it ‘would be wiped off the earth’
This changed appreciation of the threat is changing NATO’s policy on how to deter it.
The allies look set to move away from relying purely on the threat of punishment being enough to stop President Putin from acting, to what some are calling “deterrence by denial”.
Kusti Salm, the top civil servant at Estonia’s Ministry of Defence, explained it would work by having troops in larger numbers already on the ground to stop any invasion before it started.
“You are able to put up adequate, sufficient forces and you indicate to your potential adversary that the force-overmatch is on a level that you [the adversary] would lose immediately,” he said in a briefing with journalists.
“This message should translate into a loss of their willingness to invade… Russia can read from it that even if they tried they would be wiped off the earth in the first few hours.”
Forces mobilised within days
The new thinking requires NATO allies to have even more combat-capable soldiers, sailors, marines and air crew ready to move at varying degrees of readiness. This can range from two days’ notice to mobilise to six months.
The NATO Response Force, or NRF, already offers US General Tod Walters, the Supreme Allied Commander Europe, the alliance’s top military commander, around 40,000 high readiness servicemen and women. It was tripled in size in the wake of Russia’s first invasion of Ukraine in 2014 when the Kremlin annexed Crimea and backed separatists in the east.
Under the anticipated new framework, the size of the capability will grow even larger and the name is expected to change to the Allied Reaction Force (ARF).
Each member state, with the exception of Iceland because it does not have an army, is understood to be looking at placing more of its own forces on a greater state of readiness.
They might be tasked with a specific area of NATO territory to defend under so-called “regional plans” that are still being worked on and are not expected to be finalised until the end of the year.
“The ARF will be about six times bigger than the NRF – significantly more,” said one military officer with knowledge of the thinking. This would mean some 240,000 military personnel.
A second military officer said he too had heard the six-fold figure.
A NATO source, however, said there has not been a decision yet and the final figure for the increase in high readiness forces would likely be lower.
Hardening of defences
Also part of NATO’s new plan is a further hardening of its defences in eight countries along its eastern and southeastern borders.
Mr Stoltenberg, in a public conversation with the Politico news site, revealed on Tuesday that allies will agree “to strengthen battlegroups in the east up to brigade level”. A battlegroup comprises about 1,000 troops, while a brigade can be between 3,000 and 5,000.
The comments point to a set of eight existing missions in the three Baltic states as well as Poland, Romania, Slovakia, Hungary and Romania growing further.
Allies, including the UK, the US, Canada and Germany are already contributing forces to the battlegroups there.
Posting troops overseas is expensive and, some allies argue, unnecessary to a point given NATO will likely have months of prior warning before Russia launched an invasion, which is what happened in the year-long build up to the Ukraine assault.
The UK, which heads the NATO mission in Estonia, grew its in-country presence to two battlegroups this year.
Ben Wallace, the defence secretary, has said it is “highly likely” a third will be added, turning the force into a small brigade of some 3,000 personnel, but some of the new troops could be stationed at home.
Germany, which leads the battlegroup in Lithuania, is also expanding its commitment to a brigade but has said it will have “preassigned” troops on standby at home in case needed.
By contrast, the Baltic states, with Russia in their backyard, want more boots physically on the ground.
Follow the Daily podcast on Apple Podcasts, Google Podcasts, Spotify, Spreaker
They would also like NATO to strengthen its defences even further, such as with an Israel-style “iron dome” air defence, able to blast Russian missiles out of the sky.
It is unlikely that such a move will be agreed in the near term, but enhanced air defences are being looked at, according to military and diplomatic sources.
Away from the immediate crisis, allies in Madrid will also unveil what is called a new “strategic concept” – effectively a blueprint for NATO on the threats and challenges it faces. This will include China, climate change, cyber warfare and evolving space capabilities.
AL in Sweden. 
