… “Na e morën pa asnjë faj…!
Na e morën nënën bashkë me dy vëllezërit dhe një foshnjë, bishat e Sigurimit të Shtetit.
Përse na e morën nënën?! Çfarë kishte bërë?
Çfarë mund të bëjë një foshnjë e porsalindur, që ja prishën çerdhen ku flinte?!
Babai u arratis për të shpëtuar kokën e tij.
Po ne të vegjlit? Motra 2 muajshe kish si burim ushqimi gjirin e nënës. Po nëna ku do të gjente pak bukë që të mbante gjallë veten dhe foshnjën e saj?
Xha Ganiu na dërgoi dhe në shkollë. Unë mësoja shumë. Kur kthehesha nga shkolla, veja me dhën.
Por ngado që veja, mendjen nuk e hiqja nga nëna. Si do të ishte nëna ime që nuk e shihja?
Ah, të kisha nënën, po le të kisha uri dhe le të vuaja! Të paktën ajo do të më thoshte ndonjë fjalë që do të ma ngrohte trupin e sfilitur dhe të zhveshur dhe fjala e ngrohtë është e ngrohtë.
Kisha 12 vjet që isha ndarë me nënën dhe nuk e kisha parë asnjëherë. Më kishte lënë 8 vjeç dhe tani më 1960-n unë isha 20 vjeç.
Ata 12 vjet të kaluar në vuajtje dhe mjerim, pa bukë e pa ujë, pa dashuri, pa familje, e ndarë për së gjalli me njerëzit dhe fëmijët e saj, e kishin plakur shumë, por nuk e kishin prishur shpirtin e saj të bukur.
Burri fisnik e bëri edhe kësaj here detyrën e tij. Na veshi e na ngjeshi me ato që kish dhe me të u nisëm për të takuar nënën pas 12 vjet ndarjeje.
Nga Dukati në Plug të Lushnjes mbërritëm pasdite. Në arat e pafundme të Lushnjes, shumë gra të internuara ishin duke prashitur. Mua më dërgoi xha Ganiu të pyesja për nënën.
– Ku është Velide Çapoj?- pyeta gratë e para që takova.
– Në fund të arave, do ta dallosh se mban një fëmijë pranë vetes, – më thanë ato gra të lodhura dhe të drobitura.
Pasi mbërrita në fund të arave, iu drejtova gruas që prashiste dhe që kishte pranë një vajzë të vogël:
– Po ti i kujt je dhe nga je mor bir?
– Jam nga Dukati, i biri Gani Çapojt – e gënjeva unë.
Gruaja m’u qas pranë dhe po më vështronte nga lart poshtë me lot në sy, po ashtu bëri edhe vajza e saj.
Më vunë në mes dhe po më shikonin si të shastisura.
Mua filloi të më rrahë zemra fort. –
Mos më gënje, të keqen nëna – më tha ajo, Gani Çapoj nuk ka djalë të madh. Mos je ti Fadili? – më pyeti me një zë që i dridhej.
– Po, – i thashë unë.
Hodha sytë në fushën e pafundme dhe pyeta veten: mos vallë edhe fëmijët e këtyre grave të mjera, nuk i njohin nënat e tyre, kështu si dhe unë?
Prej atij momenti ne, tre fëmijë të mbetur jetim, me nënë dhe babë gjallë, jetuam me nënën përgjithmonë…”!
Pasi u ndamë me Fadilin, mendoja gjithnjë: “Po sa drama të tilla ka në Shqipëri”? /Memorie.al
AL in Sweden. 