Qyqja…

Zgjati doren dhe e mori. Ishte kartmonedha pesedhjeteshe me te cilen e bija do te merrte karamelert apo llokumet per miqte.

-Ku ku moj bije,-kelthiti Luta duke shkulur dhe leshte e kokes.

Qe ate dite fjale tjeter ne goje s’iu degjua. Sillej e vetmuar perreth fshatit e me tej e bente vetem ku,ku ku ku.

Askush se ngacmonte . E shihnin te gjithe me nje dhimbje te thelle duke i thene njeri-tjetrit: -Eh shihni po kalon ajo qyqja Lute.

Nje dite se pane me. E kerkuan dhe e gjeten pikerisht ne pellgun ku vite me pare ishte mbytur e bija.

Nga Bujar Muçaj Selanik/

A e keni degjuar qyqen kur ia mer kenges ne pranvere? Patjeter qe e keni degjuar.Gjithashtu s’do te kete njeri ne bote te mos dije legjenden e hidhur te saj. Por une do t’iu rrefej per nje ”qyqe” qe kam njohur ketu e tridhjete e ca vite te shkuara.

Ne shtepine e Ferit Kordhes qe ngihej ne mes te nje pylli me lisa qca menjane fshatit,ate dite ia behen miq te larget , ndaj Luta e shoqja e Feritit doli dhe i beri nje ze se bijes, Vjollces, e cila po luante kukllash nen hijen e nje kumbulle te eger. -vjollca -itha e ema ,-eja shpejt moj bije se do te vesh deri ne dyqan se na kane ardhur miq e s’kemi nje karamele qe t’iu nxjerrim .

Ama te vesh e ten kthehesh shpejt he cupe e mire. ndonese i mblodhi ca turinjte ,Vjollca iu pergjigj -Erdha mama. -Leket qe kam ne duar me mire t’i fus brenda kanotjeres se mos i humbasn rruges ,-tha me vete.

Rruga ishte ca e gjate dhe gjarperonte ndane nje perroi. Duke rendur anes e anes se perroit u harrua pas luleve qe kishin celur gjithandej. Kue arriti ne dyqan mbeti e hutuar. -C’i bera leket,-foli me vete.

Asgje s’po i kujtohej .Mos i kishin rene rruges ? U kthye serish andej nga kishte ardhur e perseri s’gjeti gje. U nis drejt shtepise me lot ne sy. C’ti thoshte se emes ,ta genjente e ti thoshte e ti thoshte se ja kishin vjedhur rruges? Te ishte babai ne shtepi ndryshe, krejt ndryshe do te kishte qene.

Babai punonte larg e pas dy a tre ditesh do te kthehej. Ngjiti shkallen me koken e ulur , e perlotur . Nderkohe ne dere ia behu e ema qe duke e pare te bijen koke ulur e duarbthate e mori me mend c’do ti kishte ndodhur ndaj i foli me vrazhdesi:

-po c’ke bere moj ditezeze, mos ua gjete vendin lekeve? U mat qe ta qellonte por mbrapa saj ndjeu pranine e njerit prej miqeve. -Mire ,mire shko brenda ne kuzhine se i kam nja dy llafe me ty pastaj.

Nderkohe e ema u fut brenda duke mbajtur nje ne dore nje pule te therur, Vjollca ia dha vrapit ku ta conin kembet. Vetem ne shtepi s’donte te rrinte ne ato caste . u turr aners perroit , u fut pastaj midis rrepeve te larte qe nen rrezet e diellit qe po ulej, hija e tyre krijonte lloj -lloj figurash shpesh te frikshme .

E ngadalsoi hapin se i trembej zhurmes qe linin hapat mbi gjethet e rena dhe per t’iu dukur vetja trime nisi nje kenge qe e kishin mesuar ne shkolle para ca ditesh . Ju kujtua kesulkuqja dhe cdo kacube e erret i dukej si ujk. -Sa gabim bera qe u largova,-mendoi ,-nena edhe te qorton kur gabon edhe nje pellembe do tia durosh. Mori serish rrugen e kthimit.-Vjoooollcaaaa-degjoi ta therresin .

Ishte zeri i nenes.-Ketu jam ,-u pergjigj dhe nxitoi hapin. Filloi te djersitej ,buza po i behej zhur per nje pkie uje.-po ulem deri ne perrua ,tha dhe beri per nga buza e ujit. futi te dyja duart , i mbushi me uje dhe ne castin qe po i afronte tek buzet e thara eshke , kembet i rreshqiten nga lluca qe gjendej poshte gureve,ku kishte vendosur kembet, duke rene ne uje. –

-Ndiiiiiiihme,-thirri nderkaq qev trupi po shkonte drejt fundit te pellgut. U mundua dhe njehere me kembe e duar por me kot. Diku i zune syte nje rrenje bime. E mbertheu me duar , i dha trupit qe te ngjitej larte por rrenjet u keputen se ishin te kalbura dhe serish ra drejt fundit te pellgut.

Fundi i pellgut i turbullt po i behej si nje lendine e blerte me lule nga me te bukurat qe kishte pare ndonjehere. Mbi kete lendine te bleruar sa do te donte te flinte, por nje ze po ia vononte vetem disa caste gjumin. Luta qe kishte ndjere mungesen e se bijes kishte brofur drejt perroit duke thirrur here pas here ne emer te saj.

-Vjoooollcaaaa,-thirri dhe njehere Luta dhe u tremb kur pa qe disa gjurme te vogla, qe duhet te ishin te se bijes, neper kumin e njome te conin drejt pellgut. S’priti me por u zhyt mes ujit qe vinte e behej me i trubullt . Hodhi syte rreth e qark neper trubullire por gjekundi s’pa gje.

U ngjit sa per frymarrje ne siperfaqe , mori fryme thelle e u zhyt perseri. Notoi drejt nje zgavre te erret dhe pa te bijen te mbledhur kruspull pas nje shkembi.-O zot,-u lut,-mos ma merr shpresen e vetme qe kam.

E mbertheu nga floket dhe beri te dale.

E nxori te bijen ne breg ,por ne pamjen e pare nuk mund te dalloje asnje fije shprese. Nderkohe ne breg u dhane nje mori njerezish te prire nga miqte qe kishin bujtur ate dite .

E kthyen permbys, i bene frymarrje goje me goje , por jeta ishte larguar nga ai trup i vogel e i njome. Ndersa rregullonte fustanin e ngjitur pas trupit ne mes te ngasherimeve, Luta vuri re brenda kanotjeres dicka te ngjashme me gethen .

Zgjati doren dhe e mori. Ishte kartmonedha pesedhjeteshe me te cilen e bija do te merrte karamelert apo llokumet per miqte.

-Ku ku moj bije,-kelthiti Luta duke shkulur dhe leshte e kokes.

Qe ate dite fjale tjeter ne goje s’iu degjua. Sillej e vetmuar perreth fshatit e me tej e bente vetem ku,ku ku ku.

Askush se ngacmonte . E shihnin te gjithe me nje dhimbje te thelle duke i thene njeri-tjetrit: -Eh shihni po kalon ajo qyqja Lute.

Nje dite se pane me. E kerkuan dhe e gjeten pikerisht ne pellgun ku vite me pare ishte mbytur e bija. Sa here vjen pranvera dhe degjoj kengen apo vajtimin e qyqes mendja me shkon tek ajo, duke mos e menduar te ikur nga kjo jete ,por duke fluturuar vetmitare mal me mal e lis me lis ne kerkim te se bijes duke klithur pervajshem ku, ku ku, ku ku. maj 2004