63a0cfe407276f9338c75767b9984c98_XL

Kostas Chardavellas

Kredija ne Shqiperi dhe humbja nga Greket e ishullit “Grek” te Sazanit!

Ndërsa Greqia në vitin 1997 kishte dhënë hua 20 miliardë dhrahmi qe kish lypur e dëmtuara Shqipëri, kjo ishte bere me qellimin për të pranuar me vone ne përcaktimin e EEZ (kufijte detare) midis dy vendeve ne veri te Jonit.

Turqit dhe italianët siguruan shkëmbime strategjike …

Në vitin 1997, “kriza e piramidave”, e cila shpërtheu në Shqipëri e kishte detyruar qeverinë shqiptare për të kërkuar ndihmë financiare nga vendet e huaja që të jetë në gjendje për të rindërtuar shtetin. Greqia, Italia dhe Turqia qenë midis atyre që huazuan me shumat me të mëdha shqiptarëve , me një dallim të madh: Turqit dhe italianët kishin arritur të sigurojnë një shkëmbim të një rëndësie të madhe strategjike, me parë për të marrë kontrollin e bazave ushtarake qendrore në Shqipëri dhe i dyti për të blej … një shqiptar-ishull dikur i përkiste Greqi -!, pozita e të cilit e bën “rregullatorin” për caktimin e kufijve të Zonës Ekonomike Ekskluzive në rajon.

Në anën tjetër, interesat Greke, e cila në vitin 1997 kishte huazuar rreth 58 milionë shkatërrohen sot në Shqipëri, pesëmbëdhjetë vjet më vonë, Përcaktimi i kufijve të EEZ midis nesh duhet të shkojë përpara në kërkimit të naftës në detin Jon. Edhe pse publiku e ka rritur pikëpamjen se pretendimet Greke po cenojne sovranitetin e vendit ne dhe EEZ e detit Jon në ajër.

Situata në Detin e Veriut Jon, prej nga do behen kerkimet direkt nga anija Norvegjeze Explorer, është jashtëzakonisht komplekse, pasi ajo është pika e një ‘përplasje’ të interesave të ndryshme: Kërkesat në rritje të bashkëpunimit strategjik te shqiptarëve me turqit dhe ndjekja e vazhdueshme e Italisë për të ushtruar ndikim dhe kontroll janë pikat kryesore të një problemi që vendi ynë duhet tani të përballet.

Siç është thënë nga “Topical” Greqia mund të kishte fituar në Jonin e Veriut, në qoftë se do kish pasur planifikim strategjik dhe vizion politik në të kaluarën e afërt.

EEZ e Greqisë – Shqipëri, dhe Turqit ne sfond …

Tashmë kërkimet për naftë në Jonin e Veriut kanë shkaktuar reagime në Kuvendin e Shqipërisë, me partitë e opozitës për ti kërkuar qeverise shqiptare të mos lejojë që Greqia te vazhdoje kerkimet! Çështja e portretizimit të zonës ekonomike ekskluzive në mes të dy vendeve është në ajër që nga viti 2009, dhe marrëveshja qe u nënshkrua pastaj nga Greqia dhe Shqipëria është anuluar nga Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë “për shkaqe teknike” – nën drejtimin e kursit Turk !

Ndërsa ne po diskutojmë nëse dhe si do guxojme te bejne kerkime per hidrokarbure në Egje, kur Turqit kanë marrë pozicionet e betejës … dhe në anën perëndimore të vendit, që ndikojnë praktikisht vendimet e Shqipërisë në ujrat Jon. Më këtë kontekst, Turqia nuk e ka parë me ndonjë sy të mirë historine e marrëveshjes greko-shqiptar për EEZ, Gjithashtu duhet pranuar se ne kompleks ishulli verior në veriperëndim të Korfuzit përbëhet nga tre ishuj nga-tetë të pabanuara, e cila do të ishte {padëshirueshme për turqit) ta kishim .

Qëndrimi zyrtar i vendit tonë, është se vendimi i Drejtësisë Shqiptare për të anulluar EEZ është i pabazuar dhe është një problem i brendshëm i shqiptarëve,.Marrëveshje që ka nënshkrim ndërqeveritare nuk mund të negociohet.

Ish Ishulli grek i është shitur italise (Simbas autorit grek)

1044137_306393036183869_7461892321865996227_nNë fqinjët e tyre heteroseksualë Italianet marveshia detare EEZ ne Jon, nuk është ashtu sic ata (Shqiptaret) kerkojne ti tregojne qeverise Greke. Edhe pse Greqia ka caktuar kufijtë me shtetin kontinental me Italinë nga viti 1977-në fakt kjo është e vetmja zonë detare ka qenë i vendosur-informacioni ku thonë se italianët nuk kanë ndërmend për të pushuar në atë vend

Në këtë drejtim, Italia nuk ka hezituar për të “blerë” kete ishull shqiptar me rendesi krejt të veçantë strategjike si këmbim të kredise te siguruar nga Shqipëria në vitin 1998. Ironia tragjike është se ishulli i vogël, i cili mund të luajë një rol katalitik në përkufizimin e EEZ (KUFIJVE) Greke me të dy vendeve, dikur i përkisnin vendin tonë.

Sazani ishull (Sot i shqiptarëvve) ka një sipërfaqe prej 4.5 kilometra katrorë dhe është e vendosur jashtë hyrjes të Gjirit të Vlorës, në ngushticën e Otrantos. Edhe pse ky ishull është një pjesë e vogël shkëmbore i tokës, vendndodhjen e saj është e tillë që e bën me rëndësi ushtarake e veçanërisht shume kritike. (harta 1 ishull vendosur në rreth të kuq).

Ishulli i Sazanit eshte nje nyje Jon – Otranto – Adriatik lejon qasje në Mesdhe dhe ne Detin e Zi, ky ishull ne thelb ben kontrollin në tre kontinente. Kjo, siç shihet lehtë, e bën të paçmuar në rast të operacioneve ushtarake në përgjithësi.

Nëse të gjitha këtyre i shtojme se ne vitin 1951 jane ndërtuar, në bashkëpunim me sovjetikët, objektet nëntokësore për nëndetëset bërthamore të flotës sovjetike, rritet me shume rendesia per kete ishull

Si e humbem ishullin Sazan.

Sazani ju dha Greqisë nga Traktati i Londrës (1864) së bashku me ishujt e Jonit, per të qene ne referencë nominale për këtë: “Ishujt e Korfuzit, Kefalonia, Zakynthos, Lefkada, Kythera, Ithaca, PAXOS,ky “është formulimi i saktë qe ju be Mbretërisë se Greqisë. Sipas studimeve historike, nje pershkrim “i paqartë” i ishullit ishte gabim fatal i udhëheqjes atëherë greke, e cila çoi në humbjen definitive të ishull.

Pas Luftës së Parë Ballkanike nga Fuqitë e Mëdha u vendos koncesion ndaj ishullit te në Sazanit qe mos ishin nen juridiksionin e Shqiperise se bashku me Epirin e Veriut. Qeveria e Eleftherios Venizelos, u nënshtrua ndaj presionit, e cila kishte lehtësuar dhënien e votimit në ligjin 1914 në veçantë (Ligji 272) ne “dhënien e ishullit te Sazanit në Alvanikin epikrateian” (Shtetit Shqiptar)dhe kishte urdhëruar uljen e flamurit grek,dhe lagimin nga ky ishull.E gjitha kjo ne baze te traktatit te Londres. Kjo ishte hera e parë që caktimi i territorit kombëtar ishte një ligj i aprovuar ne Parlamentin Grek …

Kompania turke dhe”rrethimi” i Greqisë

Në vitin 1997 levizja politike e Fondit Monetar Ndërkombëtar në Shqipëri kishte “pjellë” të njohur “piramidat”, e cila ofronte interesa deri në 100% me bekimet e shtetit.Keshtu u plaçkitën kursimet e qytetarëve të dëshpëruar. Kryengritjet e dhunshme shoqërore që pasuan kanë çuar edhe kolapsin e plotë të shtetit shqiptar, shkatërrimin e qindra instalime të tjera ushtarake. Greqia u nxituan pastaj për të ndimuar Shqiperine,por dhe për të arritur nje marrëveshje strategjike si Italia në vitin 1992 dhe Turqia në vitin 1997.

Kur taksapaguesit grekë dhane 58 milionë për të mbështetur ekonominë shqiptare, Turqit kapën mundësinë per të financuar rindërtimin e njësive ushtarake detare të dëmtuara duke vendosur ndikimin e saj strategjik në Shqipëri.Por me kyç ishte “kthim”ne bazën detare e Vlorës (“Pasha Port”), keshtu nga Kompania Turke “rrethimi” i Greqisë sapo kishte filluar! (Në harten) 2 Gjirin e Vlorës është shënuar me një pikë të gjelbër

Greqia i dha Kredi prej 20 miliardë dhrahmi me 1997.

Qeveria e Kostas Simitis, me1997 i sigurojë një hua prej 58.694.000 € (20 miliard dhrahmi).Shqiperise. Kushtet e paketës, si në tekstin origjinal është shkruar në gjuhën angleze, përcakton kohëzgjatjen per njëzet e pesë vjet, me një periudhë mospagimi prej shtatë vjetësh dhe pagesën në këste mujore. Këto para, duke menduar kryesisht për ndërmarrjet greke në Shqipëri qe janë dëmtuar. Me pëlqimin e qeverisë greke fondi do shperndahej si vijon: a) 14.7 milionë (5 miliardë dhrahmi) programet për infrastrukturën sociale të shtetit shqiptar. b) 14.7 milionë (5 miliardë dhrahmi) për projektet e strehimit në Shqipëri. c) 14.7 milionë (5 miliardë dhrahmi) për të mbështetur sektorin privat, me prioritet të dhënë për , interesat greke-shqiptare dhe shqiptare greke të biznesit, të cilat janë të dëmtuara gjatë trazirave të vitit 1997 në Shqipëri dhe dëshirojnë të vazhdojnë aktivitetin e tyre atje. d) 8.8 milionë (3 miliardë dhrahmi) për të mbështetur bilancin e pagesave. Sidomos për shumën, e cila u disbursuar direkt, marrëveshja me kusht që shqiptarët në Greqi do të paguajnë vetëm interes çdo gjashtë muaj dhe borxhi “kryesor” do të kthehen pas njëzet vitesh (dmth. 2017). Protokolli për Bashkëpunim Ekonomik dhe Marrëveshjes së huasë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës Greke, të nënshkruar në Tiranë më 15 tetor 1997 dhe 24 shkurt 1998 respektivisht, atëherë ratifikuar nga Parlamenti grek dhe publikohet në Gazetën Qeveritare 274/3- 12-1998.

Ndihma financiare turke dhe “kthimi”

Në të njëjtën kohë, Turqia nxiton për të ndihmuar Shqipërinë, duke i dhënë ndihmë financiare, por kishte një qëllim shumë të veçantë: Për të modernizuar Forcat e Armatosura shqiptare dhe rindërtimin e objekteve ushtarake për shkak të trazirave. Paratë e para te ndihmës turke, domethënë një linjë 7 milionë dollarë u levruan për riparimin e ish-bazës së nëndetëses “Pasha Limani” në Gjirin e Vlorës, e cila ndan Detin Adriatik nga Deti Jon, e cila kishte pësuar dëme të shumta, ndjekur nga rindërtimin e oborrit detare të Durrësit.

Marrëveshje formale midis Turqisë dhe Shqipërisë të nënshkruar në mars 1998, vetëm disa javë pasi marrëveshjes greko-shqiptare për të siguruar një kredi prej 58 milionë eurosh.

Si italianët moren kontrollin e ishullit Sazan.

Gjashtë muaj më vonë, në nëntor 1998, italianët në Shqipëri ofrojnë ndihmë financiare me vlerë £ 217.000.000.000 (167 milionë euro), në këmbim të të drejtës për të përdorur bazën e ishullit Sazanit forcat italiane, me arsyetim se e kene përdorur atë “për të trajtuar emigracionin e paligjshëm.” Marrëveshja me kusht që italianët do të financojë programin e 167 milionë euro në formën e interesit më të ulët të kredisë, materializuar në Shqipëri veprimeve në të sigurisë, drejtësisë, mbrojtjes dhe zhvillimit.

Qeveria greke nuk kishte fare kohë për këtë temë, duke e lënë diplomacinë Italiane me kete levizje të ketë sukses te plote ne kontrollin strategjik të saj në Adriatik. ■