Martin Henze: Çfarë vlere ka liria në letër kur korrupsioni sundon shtetin?

Për dekada të tëra, njerëzit atje jetuan nën një regjim që e bëri frikën normë. 

Nën Enver Hoxhën, vendi u bë një burg: fjalët monitoroheshin, mendimet ndëshkoheshin dhe shpresa shtypej. 

Ata që nuk pajtoheshin rrezikonin lirinë dhe të ardhmen e tyre, ndonjëherë edhe gjithçka. Shteti kërkonte bindje, jo të vërtetën. 

Jo vetëm që u ndërtuan mure betoni, por edhe mure në mendjet e njerëzve. 

Shqipëria ishte e izoluar nga bota, megjithatë edhe ky izolim nuk mund të parandalonte një gjë: dëshirën për liri. 
Sepse edhe aty ku çdo zë kontrollohet, shpresa mbetet gjallë. Në biseda të qeta, në mendime të ndaluara dhe në guximin e atyre që refuzuan të kapitullonin përbrenda. 

Diktatura dukej e plotfuqishme, por nuk ishte.

Kur sistemi ra në vitin 1990, nuk ishte sepse ishte i drejtë, por sepse ishte i dobët dhe nuk kishte perspektivë ndryshimi.

Ishte i dobët përballë shqiptarëve, të cilët refuzuan të thyheshin.

Shqipëria dhe Gjermania, dy kombe që – ndryshe nga Franca – nuk kanë ADN revolucionare, treguan në vitin 1990 se asnjë diktaturë nuk zgjat përgjithmonë. Gjithmonë mbaron kur njerëzit fillojnë të kujtojnë, të vënë në pikëpyetje dhe të ngrihen në këmbë.

Kjo histori nga vitet 1990 është një paralajmërim – dhe një mision për kombin shqiptar.

Liria nuk mund të merret kurrë si e mirëqenë. Ajo duhet të mbrohet – veçanërisht kur, siç është tani rasti me narkodiktaturën e Ramës, ajo po kufizohet ngadalë.

Shpresa nuk është një ëndërr e qetë. Është rezistencë. Le të mësojmë nga historia e Shqipërisë! Le të qëndrojmë vigjilentë kundër pushtetit që nuk toleron kritikat. Sepse aty ku njerëzit duhet të heshtin, fillon padrejtësia.

Dhe aty ku njerëzit gjejnë guximin të flasin hapur, fillon liria. Kam përshtypjen se Shqipëria po përballet me një të vërtetë të hidhur tani.

Edhe pa diktaturë të hapur, liria mund të humbasë.

Çfarë vlere ka liria në letër kur korrupsioni sundon shtetin? Çfarë vlere ka demokracia kur pushteti blihet, kur krimi bashkëqeveris dhe një narkoshtet rritet në hije? Korrupsioni është një diktaturë e heshtur. Nuk mban uniformë, por gjithsesi të shkatërron jetën.

Rama dhe shokët e tij nuk kanë moral. Ata thonë: “Pa para dhe lidhje, nuk je asgjë”. Por kjo është gënjeshtër.

Një shtet si Shqipëria, që lulëzon me drogë, frikë dhe ryshfet, ka humbur dinjitetin e tij. Dhe populli shqiptar, që e pranon këtë, po e humbet gradualisht lirinë e tij. Pikërisht kështu fillon shtypja – jo me tanke, por me indiferencë.

Por Shqipëria, veçanërisht shoqëria civile dhe opozita e saj pro-perëndimore, PD, Sali Berisha dhe të tjerët, por edhe opozita anti-Rama në PS, kanë provuar se njerëzit nuk mund të kontrollohen përgjithmonë. Jo nga diktatorët.

Jo nga elitat e korruptuara. Jo nga strukturat kriminale të pushtetit. Shpresa e tyre është rezistenca e tyre më e fortë. Shpresa do të thotë që shqiptarët nuk mund të blihen. Shpresa do të thotë që shqiptarët kërkojnë drejtësi, të vërtetë dhe përgjegjësi.

Liria do të thotë t’i thuash jo: korrupsionit, frikës, një narko-shteti që tradhton fëmijët dhe miqtë e vet.

Do të thotë të kesh guximin të flasësh edhe më me zë të lartë, edhe kur bëhen raportime të rreme për ty, edhe kur akuzohesh për lajme të rreme nga regjimi kriminal i Ramës, dhe edhe kur ai përpiqet të të nënçmojë.

Mëso nga historia! Mos lejo që një formë e re shtypjeje të zëvendësojë atë të vjetrën.

Albania knows what dictatorship means. 

For decades, the population lived under a regime that made fear the norm. Under Enver Hoxha, the country became a prison: words were monitored, thoughts punished and hope suppressed. 

Anyone who disagreed risked their freedom and their future, sometimes even everything.

The state demanded obedience, not truth. Not only were concrete walls erected, but also walls in people's minds. Albania was isolated from the world, but even this isolation could not prevent one thing: the desire for freedom.
For even where every voice is controlled, hope remains alive. In quiet conversations, in forbidden thoughts and in the courage of those who refused to give up inside. 

The dictatorship seemed all-powerful, but it was not.
When the system collapsed in 1990, it was not because it was just, but because it was weak and had no future. 

It was weak in the face of the Albanians, who refused to be broken. 

Albania and Germany, two nations that – unlike France – do not have "revolutionary DNA", showed that no dictatorship lasts forever. It always ends when people begin to remember, question and resist.

This story from the 1990s is a warning – and a mission for the Albanian nation. 

Freedom can never be taken for granted. It must be defended – especially when, as is currently the case under Rama's drug dictatorship, it is slowly being restricted. Hope is not a silent dream. It is resistance.
Let us learn from Albania's history! Let us remain vigilant against a power that does not tolerate criticism! For where people must remain silent, injustice begins. And where people find the courage to raise their voices, freedom begins.

I have the impression that Albania is currently facing a bitter truth. 

Even without open dictatorship, freedom can be lost.

What good is freedom on paper when corruption rules the state?

What good is democracy when power is bought, when crime co-governs and a drug state grows in the shadows?

Corruption is a silent dictatorship.
It does not wear a uniform, but it destroys your life just the same.

For twelve years, Albania has been plundered by the Rama organisation. Almost a million Albanians have fled. Albanian culture and its wonderful language are in danger of being forgotten. 
Rama robs young people of their future and forces them to flee or remain silent.

Rama and his comrades have no morals.

They say, "Without money and connections, you are nothing."

But that is a lie.

A state like Albania, which thrives on drugs, fear and bribery, has lost its dignity. 

And the Albanian people, who accept this, are gradually losing their freedom. 

This is exactly how oppression begins – not with tanks, but with indifference.

But Albania, especially civil society and its pro-Western opposition, the DP, Sali Berisha and others, but also the anti-Rama opposition in the SP, have proven that 

people cannot be controlled forever. Not by dictators. Not by corrupt elites. Not by criminal power structures.

Their hope is their strongest resistance.
�Hope means that Albanians cannot be bought.

Hope means that Albanians demand justice, truth and accountability.

Freedom means saying no: to corruption, to fear, to a drug state that betrays its own children and friends. 

It means being brave, staying loud and becoming even louder, even when false things are reported about you, when you are accused of spreading fake news by the criminal Rama regime, and when it wants to belittle you.

Learn from history!
�Do not allow a new form of oppression to replace the old one.
�Because Albania does not deserve a drug state.
�It deserves dignity.
�It deserves justice.
�It deserves freedom.

And you are not alone, we are on your side, even in 2026, don't worry.