Bujar Balliu; Një jetë për librin dhe kulturën /

Kush është Bujar Hamit Balliu?

Bujar Hamit Balliu është shkrimtar, prozator, eseist, studiues dhe redaktor i palodhur. Ai e ka ndarë jetën mes mësimdhënies, përkushtimit qytetar dhe krijimtarisë letrare. Njeri i qetë, i sjellshëm dhe i respektuar, ai ka fituar admirimin e kolegëve dhe komunitetit, duke forcuar me personalitetin e tij peshën e veprës që ka lënë pas.

Përveç punës së gjatë si mësues letërsie dhe drejtues shkollash në Pogradec, Balliu ka dhënë një shembull të fortë qytetarie, duke shërbyer edhe si kryetar i Sindikatës së Arsimit të Pogradecit për disa vite.

Krijimtaria letrare

Veprat e Bujar Balliut përbëjnë një galeri të gjerë zhanresh: romane, tregime, ese, monografi dhe portrete letrare. Ai është autor poliedrik, që lëviz me finesë nga letërsia krijuese në reflektimin kritik.

“Nobel. Laureatët e letërsisë” (2010, 2021 – botim i dytë i plotësuar) është më shumë se një pasqyrë e fituesve të Nobelit; është një udhëtim në jetën dhe mendimin e tyre, me reflektime mbi rolin e letërsisë dhe lidhjet e tyre me Shqipërinë. “Hapësirat rrallohen prej dhimbjes”: dialog i ndjeshëm me shkrimtarin Istref Haxhillari, që shkon në thellësi të kujtesës dhe shpirtit. “Heremit”: tregime ku jeta, në dritë dhe hije, merr frymë në copëza poetike. “Emra në zgrip”: prozë e shkurtër me shtresime irracionale, që sjell një frymë të re në letërsinë shqipe. “I verbër shiu në mëngjes”: roman i fuqishëm për fatin, udhëtimet dhe rezistencën ndaj tjetërsimit shoqëror. “Era ndez qirinj”: roman me dhjetëra personazhe dhe një univers plot simbolikë, ku takohen Pogradeci, Tirana, Ohri dhe Parisi. “Përtëritje”: portrete të figurave të shquara, ku kujtesa mbrohet me anë të letërsisë. “Në hapësirën letrare të Vahit Nasufit”: monografi e thellë që sjell krijimtarinë e këtij autori më afër lexuesve. “Misionarët e dijes. Mësues të spikatur ndër vite” (2 vëllime): një monument nderimi për mësuesit e Pogradecit.

Redaktor dhe studiues

Përveç si autor, Balliu ka dhënë një kontribut të madh si redaktor. Ai ka redaktuar mbi 50 libra, mes tyre vepra monumentale të letërsisë botërore si “Kështu foli Zarathustra” e Friedrich Nietzsche dhe “Nana” e Émile Zolait, si edhe krijime të shkrimtarëve shqiptarë si Istref Haxhillari, Eqerem Pllaha dhe Vahit Nasufi.

Ky rol e bën atë një ndërtues të pazëvendësueshëm të bibliotekës letrare shqipe, duke sjellë tek lexuesi përmbajtje të pasura e të domosdoshme.

Çmime dhe vlerësime

Çmimi “Mitrush Kuteli”, Shoqata “Elita Art” (2014) Çmimi i parë për tregimin “Qyteti brenda tij” si tregimi më i mirë i vitit 2011, revista Obelisk Çmimi i dytë për tregimin e shkurtër, Akademia Europiane e Artit (2018)

Shkrimet e tij janë botuar në revista prestigjioze brenda dhe jashtë vendit: Ex libris, Nacional, Telegraf, Obelisk, Metafora (Prishtinë), Stil (Shkup), Doruntina (Kërçovë), Pegasi (Athinë), Shqiptari i Rumanisë (Bukuresht) etj.

Për krijimtarinë e tij kanë dhënë vlerësime figura të njohura si Skënder Rusi, Istref Haxhillari, Kopi Kyçyku, Eduart Sulollari, Valter File, Fatmir Minguli, Fatmir Terziu, Kosta Nake dhe të tjerë.

Vlerësim i përgjithshëm

Bujar Hamit Balliu është një shkrimtar i formuar me thellësi dhe finesë, që di të ndërthurë realitetin me metafizikën, të shpalosë dhimbjen dhe shpresën, të lidhë letërsinë shqiptare me atë botërore dhe të mbajë gjallë kujtesën kulturore e arsimore.

Ai është shembulli i njeriut që nuk jeton për bujë, por për krijim. Një personalitet i qetë, i përkushtuar ndaj nxënësve, kolegëve, qytetit të tij dhe mbi të gjitha ndaj fjalës së shkruar.

Në këtë ditë të shënuar, i urojmë shëndet, jetë të gjatë dhe frymëzim të pashtershëm. Vepra e tij është dhe do të mbetet një thesar për letrat shqipe dhe për brezat që do të vijnë.

✍🏽 Matilda Kurti /

Sot është një ditë e veçantë, një ditë feste për letrat shqipe, sepse feston ditëlindjen një ndër zërat më të qetë, më të përkushtuar dhe më të ndritur të krijimtarisë sonë bashkëkohore – Bujar Hamit Balliu.

Ky urim nuk është thjesht një përshëndetje, por një homazh për njeriun që i ka dhënë jetë librave, ka lartësuar figurat e arsimit dhe ka lënë gjurmë të pashlyeshme në letërsi e kulturë.