Kategori
Uncategorized

“Baba, mos u lut më…” – Historia e Dibranit që e burgosi djali i vet (1978)

“Hysen Spahiu, banor i lagjes ’11 Tetori’, është njeri me prirje të theksuara fetare. Kam qenë dëshmitar se çdo mëngjes ai bën rite të heshtura fetare, duke kundërshtuar hapur frymën ateiste të Partisë. Ky person përbën rrezik ideologjik për rininë dhe fëmijët e lagjes.”
Por ajo që nuk dinin të gjithë, ishte se Hyseni çdo mëngjes, sapo hapej drita e parë e diellit, vendoste një pecetë të bardhë mbi një tryezë të vjetër dhe lutej në heshtje.

S’fliste me zë.
S’kërkonte gjë për vete.
Vetëm falënderonte Zotin që nuk kishte humbur nderin në këtë botë.

Baba, mos u lut më…” – Historia e Dibranit që e burgosi djali i vet (1978)

Peshkopi, pranverë e vitit 1978

Në një lagje të qetë të Peshkopisë, ku zilet e biçikletave përziheshin me zhurmën e këmbanave të bagëtive, jetonte një burrë i quajtur Hysen Spahiu, 62 vjeç. Ishte një nga burrat më të urtë dhe më të respektuar në qytet, zejtar i vjetër që punonte me dru, i njohur për kolltukët dhe dollapët që bënte me dorë.

Por ajo që nuk dinin të gjithë, ishte se Hyseni çdo mëngjes, sapo hapej drita e parë e diellit, vendoste një pecetë të bardhë mbi një tryezë të vjetër dhe lutej në heshtje. S’fliste me zë. S’kërkonte gjë për vete. Vetëm falënderonte Zotin që nuk kishte humbur nderin në këtë botë.

Djali i ri dhe partizan i flaktë – Flamuri

Djali i tij i vetëm, Flamur Spahiu, 22 vjeç, ishte student në Tiranë, në degën e Historisë dhe Filozofisë, anëtar i rinisë komuniste dhe i dalluar për “besnikëri ideologjike”.

Kishte fituar të drejtën për të bërë një kurs për Sigurimin e Shtetit, dhe në verën e vitit 1978, erdhi në shtëpi për pushime.

Një mëngjes, herët, ai hyri në kuzhinë dhe pa të atin duke qëndruar drejt, me kokën poshtë dhe sytë mbyllur, duart mbi tryezë, dhe pecetën e bardhë në të.

Qëndroi aty pa bërë zë. Kur i ati hapi sytë, e pa.

Ai nuk foli. Djali iku pa ngrënë mëngjes.

Raporti që nuk falte gjakun

Tre ditë më vonë, Flamuri u kthye në Tiranë dhe dorëzoi një raport konfidencial në Degën e Sigurimit në rrugën “Xhorxhi Martini”:

“Hysen Spahiu, banor i lagjes ’11 Tetori’, është njeri me prirje të theksuara fetare.

Kam qenë dëshmitar se çdo mëngjes ai bën rite të heshtura fetare, duke kundërshtuar hapur frymën ateiste të Partisë.

Ky person përbën rrezik ideologjik për rininë dhe fëmijët e lagjes.”

Raporti mori rrugën drejt Komitetit të Partisë në Dibër.

Arrestimi pa paralajmërim .

Në një mëngjes të ftohtë qershori, ndërsa Hyseni po mbante një karrige në duar për t’ia çuar një komshiu, para derës ndaluan dy makina “GAZ”. U thirr në zyrën e Degës dhe u mor në pyetje për 17 orë.

Pyetja që i bëhej pa pushim ishte:

Kush tjetër lutet me ty?

Ai nuk pranoi asgjë. Vetëm tha:

Po, jam lutur. Por lutja ime s’ka vrarë njeri.

U dënua me 12 vjet burg për agjitacion e propagandë fetare. E dërguan në Spaç. Aty humbi njërin sy dhe më pas të dy dhëmbët nga tortura.

Letra që doli nga Spaçi

Pas 6 vitesh, Hyseni dërgoi një letër me dorë të dridhur. I drejtohej vetëm një njeriu: Flamurit.

“Biri im, nuk të mallkoj.

Lutja ime ishte që ti të bëheshe njeri, jo i fortë.

Tani që jam plak, s’kam fuqi tjetër përveç faljes.

Nëse ndonjë ditë kupton se çfarë bëre, mos u turpëro – por shiko drejt qiellit dhe kërko falje.”

Letra nuk mori përgjigje.

Kur koha u kthye

Në vitin 1991, Flamuri ishte ende gjallë.

Kishte humbur të gjitha privilegjet dhe punonte si magazinier në një kooperativë të shkatërruar.

Ishte i vetëm, pa fëmijë dhe me sy të zbrazët.

Kur e pyetën një ditë për babain, tha vetëm:

Ai ishte më burrë se unë. Unë isha njeri pa shtyllë.

Nga ditari i një ish-shokut të qelisë së Hysenit:

“Hyseni s’fliste kurrë keq për birin që ia mori lirinë.
Vetëm lutej që të mos e rëndonte faji në ndërgjegje.

Kur vdiq, sytë i mbetën hapur. Dukej sikur priste ende një falje.”

Lini një koment